Page 24 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10 11

1.ÜNİTE > Hücre Bölünmeleri Kazanım 10.1.1.3. Eşeysiz üremeyi örneklerle açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Hipotez Kurma Becerisi, Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi EŞEYSİZ ÜREME VE MERCAN RESİFLERİ 30 dk
Amaçları Mercan resiflerinin tomurcuklanarak üremeyle oluşumunu açıklayabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metinde verilen açıklamalara göre soruları cevaplandırınız.

Mercan Resifleri

Mercanlar, hem eşeyli hem de eşeysiz olarak üre-
yebilir. Eşeysiz üreme, tomurcuklanma biçimin-
de gerçekleşir ve daha çok yumuşak mercanlarda
görülür. Mercanların her bir bireyine polip denir.
Milyonlarca polipin bir araya gelmesiyle mercan
kolonileri oluşur. Yeni polipler oluştukça eski po-
lipler ölür, ancak ölenler altta kalarak iskelet biçi-
minde koloniye destek olur.

Mercanlarda eşeyli üreme ise mercanların yu-
murta ve spermlerini aynı anda suya bırakmasıyla
gerçekleşir. Yumurtaların döllenmesiyle ‘’Planu-
la’’ denilen larvalar oluşur. Larvalar, bir süre suda
yüzdükten sonra mercan adası ya da bir kayaya
Görsel: Mercan res er
tutunarak polip hâlinde gelişir.
Mercan resifleri denizlerin sığ yerlerinde, binlerce yıl boyunca sert mercanların birikmesiyle oluşur.
Resifler, kilometrelerce uzunlukta olabilir ve genellikle çok yavaş -yılda yaklaşık 1-2 cm büyür. Ancak
besin durumu, iklim koşulları gibi etkenler uygun olursa daha fazla büyüyebilir ve büyük adalar
oluşturabilir. Sert mercanlar; kalsiyum, magnezyum, karbonat gibi sert yapı oluşturabilecek maddeleri
çok miktarda salgılar. Bu maddeler zamanla birikerek büyümeye başlar ve bu yapılar kristalleşerek
kireç taşına dönüşür. Ölen her polip de altta kalarak büyük yapının oluşmasına katkı sağlar. Böylece
binlerce yıl içinde resifler oluşur.
Mercanların milyarlarcasının iskeleti ile oluşan mercan adaların en büyüğü Pasifik Okyanusu’nda yer
almaktadır. Bu adalar, özel yapıları ile ABD tarafından askeri üs olarak kullanılmaktadır. Çoğu nükleer
deneme burada yapılır.
bilimgenç.tübitak.gov.tr adresinden düzenlenmiştir. yunus.hacettepe.edu.tr adresinden düzenlenmiştir.

1. Mercanlarda tomurcuklanma ile üreme, neden eşeysiz üreme olarak kabul edilir? Cevabınızı en az
3 tane kanıt sunarak veriniz.

23