Page 43 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

20 BİYOLOJİ 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. a) Yukarıda 48 parçadan oluşan tamamlanmamış bir yapboz ve parçaları verilmiştir. Yapbozda boş
kalan kısımları içinde yazan ifadeye göre uygun parçalar ile tamamlayınız.

b) Sizde yaratıcılığınızı kullanarak yapboz oyununa benzer mayoz bölünme ile ilgili bir oyun tasarlayınız.

Yönerge Aşağıda mayozla ilgili bir metin ve görseller verilmiştir. Metin ve görsellerden yararlanarak soruları
cevaplayınız.

2. Aşağıda 2n=4 kromozomlu bir hücre ve bu hücreden mayoz sonucu oluşmuş 4 farklı gamet verilmiştir. İnterfazdaki eşlenmeden dolayı DNA miktarı iki katına çıkar. Mayoz I'de eski haline, Mayoz II'de yarıya
iner. Böylece mayoz sonucu oluşan hücreler eşey ana hücresinin yarısı kadar DNA içerir.
Mayoz I’de homolog kromozomların ayrılmasıyla sitokinez I sonucunda oluşan hücreler ana hücrenin
yarısı kadar kromozom içerir. Mayoz II’de tıpkı mitozdaki gibi kardeş kromatitler birbirinden ayrılır,
kromozom sayısı değişmez.
DNA Miktarı Kromozom Sayısı

4x 2x

2n=4
2x x
a) Bu gametlerin oluşumu için gerekli mayoz bölünmenin metafaz I evresinde kromozomların
dizilimi nasıl olmalıdır? Çizerek gösteriniz.
x

A B C Ç D E F G H I İ J K Mayoz A B C Ç D E F G H I İ J K Mayoz
b) Bu gametlerin oluşumu için gerekli mayoz bölünmenin anafaz I evresinde kromozomların Evreleri Evreleri
dizilimi nasıl olmalıdır? Çizerek gösteriniz.
1. Grafiklerde harflerle gösterilen evrelerin mayozun hangi evreleri olduğunu bulunuz.

A) G)
3. Mitoz bölünmeyi canlıların ortak özelliklerinden büyüme ve üreme ile ilişkilendirebiliriz. Mitoz B) H)
bölünme ökaryotik canlılarda büyüme ve gelişmeyi, prokaryotik canlılarda ise üremeyi sağlar. Buna C) I)
göre mayoz bölünme canlıların hangi ortak özellikleri ile ilişkilendirilebilir?
Ç) İ)
D) J)
E) K)
F)
4. Mayoz sürecinde krossing over gerçekleşmese bile oluşan gametler genetik çeşitlilik bakımından
birbirinden farklıdır. Bu durumun nedeni ne olabilir? Gerekçenizle açıklayınız. 2. Grafikteki verileri inceleyerek B, G ve K noktalarında DNA miktarındaki değişimin nedenlerini
açıklayınız.

5. Yandaki şekilde bir hücre art arda iki bölünme geçirmiş-
tir. Bölünmeler sonucunda toplam 8 hücre oluşmuştur.
Oluşan hücrelerden bir tanesinde DNA miktarı (4m),
kromozom sayısı (8k) olarak belirtilmiştir. Buna göre 3. Grafikteki verileri inceleyerek G, İ ve K noktalarında kromozom sayısında meydana gelen değişi-
diğer hücrelerdeki DNA miktarını ve kromozom sayı- min nedenlerini açıklayınız.
sını bulunuz.

4m
8k

42
Hazırlayan: Zehra YILDIRIM