Page 131 - Fizik - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 10 79

4. ÜNİTE > Optik Kazanım: 10.4.8.1. Işık prizmalarının özelliklerini açıklar.
a) Öğrencilerin deney veya simülasyonlar yardımıyla prizmalarda tek renkli ışığın izlediği yolu çizmeleri sağlanır.
c) Işık prizmalarının kullanım alanlarına örnekler verilir.
Genel Beceriler: Bilim, Mühendislik, Matematik Okuryazarlığı Becerileri Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi IŞIĞIN YOLUNU NASIL DEĞİŞTİREBİLİRİM? 20 dk.
Amacı Prizmanın özelliklerini ifade edebilme. Bireysel

1. Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Cam malzemeden yapılmış prizmaya hava ortamından
Şekil I’deki gibi gönderilen tek renkli bir ışın üç farklı yol iz-
leyebilir. Prizmanın bir yüzeyinde normale yaklaşarak kırılan
ve ilerleyerek diğer yüzeyine normalle α açısı yapacak şekilde N
çarpan ışın N 1
Sınır açışı α'dan büyükse 1 yolunu,
Sınır açışı α'ya eşitse 2 yolunu, 3 2
Sınır açışı a'dan küçükse 3 yolunu izleyerek ilerlemeye de-
vam eder. Cam
Işık prizmaları tam yansımalı prizmalar olarak da adlandırılan Şekil I
ikizkenar dik üçgen şeklinde olabilir. Şekil II’de tam yansımalı
prizmalarda tek renkli bir ışığın izlediği yol incelendiğinde ışığın en az bir defa tam yansımaya uğradığı
o
söylenebilir. Buna sebep olan durum, ışığın camdan havaya geçişinde sınır açısının 42 olmasıdır.

45 O
45 O

45 O

45 O 45 O 45 O 45 O 45 O

Şekil II

1 Aşağıdaki şekillerde hava ortamında iki tam yansımalı cam prizma ile elde edilen düzenekler bulun-
maktadır. Bu düzeneklerde prizmalardan birinin yüzeyine dik olarak gönderilen tek renkli ışık ışını,
hangi yolu izleyerek prizmaları terk eder? Işının izlediği yolu şekil üzerinde çiziniz.

a b c

129