Page 23 - Fizik - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 10 15

1. ÜNİTE > Elektrik ve Manyetizma Kazanım: 10.1.3.1. Mıknatısların oluşturduğu manyetik alanı ve özelliklerini açıklar.
b) Mıknatısların manyetik alanının manyetik alan çizgileri ile temsil edildiği vurgulanır.
Genel Beceriler: Bilim, Mühendislik, Matematik Okuryazarlığı Becerileri Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi GÖRÜNMEZ ÇİZGİLERİM VAR 20 dk.

Amacı Mıknatısların oluşturduğu manyetik alanı ve özelliklerini açıklayabilme. Bireysel

1. Yönerge Çubuk mıknatısın etrafındaki demir tozlarının görünümü ve mıknatıs etrafındaki manyetik alan çiz-
gilerinin yer aldığı şekilleri inceleyerek metni okuyunuz ve soruları cevaplandırınız.

B

N S

Şekil I Şekil II
Şekil I’deki gibi çubuk mıknatıs üzerine yerleştirilen cam levhaya demir tozları döküldüğünde demir
tozlarının mıknatısın uçları arasında eğriler oluşturarak sıralandığı ve uç kısımlarda bu eğrilerin daha
sık meydana geldiği görülmektedir. Bu dizilişten yararlanarak mıknatısın manyetik alanını temsil eden
manyetik alan çizgileri modeli oluşturulmuştur (Şekil II). Gerçekte var olmayan bu çizgiler, mıknatısın
etrafında oluşturduğu manyetik alan özelliklerini açıklamak için kullanılır. Manyetik alan B sembolü ile
ifade edilir ve yönlü olduğu için vektörel bir büyüklüktür. Manyetik alan vektörü her zaman manyetik
alan çizgilerine teğettir. Mıknatısın uç kısımlarına kutup adı verilir ve her mıknatısın N ve S olmak üzere
iki kutbu vardır.

1 Demir tozlarının mıknatısın uç kısımlarında sık, orta kısımlarında ise seyrek olmasının nedeni ne
olabilir? Açıklayınız.

2 Manyetik alan çizgileri modelini incelediğinizde çizgilerin kesintisiz devam etmesinin anlamı ne ola-
bilir? Yorumlayınız.

3 Aşağıdaki şekilde verilen mıknatısın K, L, M, P ve R noktalarındaki manyetik alan vektörlerini çizerek
mıknatısın iç ve dış bölgelerinde oluşan manyetik alanların yönünü karşılaştırınız.

K

R L
N P S

M

21