Page 12 - Kimya - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 10 5

1. ÜNİTE > Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar Kazanım 10.1.2.1. Mol kavramını açıklar.
Genel Beceriler: Problem Çözme Becerisi Alan Becerileri: Verileri Toplama, İşleme, Yorumlama ve Sonuç Çıkarma Becerisi
Etkinlik İsmi KÜÇÜK SU DAMLASI 40 dk.

Amacı Bağıl atom kütlesi, bağıl molekül kütlesi ve mol hesaplamasını kavrayabilme Bireysel
Gerekli Materyaller: Bilgisayar, İnternet

1. Yönerge Mol kavramıyla ilgili metni okuyarak verilen soruları cevaplayınız.

0,03 gram ağırlığında küçük bir su damlası düşünün. Bir damla sudaki molekül sayısı, dünyadaki
insan sayısının kabaca 100 milyar katıdır. Bu moleküller dünyadaki insanlara eşit olarak dağıtılsaydı
her insan 100 milyardan fazla molekül alırdı.
Bir maddenin kimliği yalnızca içerdiği atom veya iyon türleriyle değil, her bir atom veya iyon türü-
nün miktarıyla da tanımlanır. Atomların kütleleri tartılamayacak kadar küçük olduğundan element-
lerden birinin atomu standart kabul edilip diğer atomlar standart atomla kıyaslanmıştır. İlk önce
standart atom olarak hidrojen daha sonra oksijen kullanılmıştır. Günümüzde karbon-12 ( C) atomu
12
kullanılmaktadır. Bütün elementlerin bir atomunun bir C atomunun kütlesinin kaç katı olduğu
12
belirlenmiştir. Kütle numarası olarak verilen sayılar, o elementin bir atomunun C atomunun on
12
ikide birinin kaç katı olduğunu gösterir ve bu değerlere de bağıl atom kütlesi denir. Bileşiği oluştu-
ran atomların sayısı ve bağıl atom kütleleri yardımıyla bileşiğin bağıl molekül kütlesi hesaplanır.
Sayılamayacak çokluktaki tek çeşit bir maddenin miktarı mol ile ifade edilir. 12 gram C’de bulunan
12
atom sayısı (6,02.10 ) bir mol tanecik olarak kabul edilmiştir. 6,02.10 tanecik içeren madde ise 1
23
23
moldür. 6,02.10 sayısına da Avogadro sayısı denir. Elementlerin bir molü Avogadro sayısı kadar
23
atom içerirken moleküllerin bir molü Avogadro sayısı kadar molekül içerir.
1. Standart atom olarak önce hidrojen, daha sonra oksijen kullanılırken neden karbon kullanılmaya
başlanmıştır? Araştırınız.

2. Bir düzine kalem 12 taneden, bir koli yumurta 30 taneden oluşmaktadır. Sayılacak bir birimi kaç
ögenin oluşturması gerektiğini ne belirler?

3. Bir nesneyi saymak için yeni bir birim tasarlayınız. Sayılacak nesnenin hangi özelliğini kullandığı-
nızı nedeni ile açıklayınız?

4. Avogadro sayısına adı verilen bilim insanı ve onun yaptığı çalışmalar hakkında araştırma yaparak
sunum hazırlayınız.

11