Page 92 - Kimya - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 10 45

4. ÜNİTE > Kimya Her Yerde Kazanım 10.4.1.1.Temizlik maddelerinin özelliklerini açıklar.
Genel Beceriler: İş Birliği-Takım Çalışması ve Liderlik Becerileri
Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Deney Düzeneği Kurma ve Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi SABUN VE DETERJANIN ÖZELLİKLERİ 30 dk.
Amacı Günlük hayatta karşılaşılan asit ve bazların metallerle tepkimesini kavrayabilme Bireysel

1. Yönerge Verilen metni okuyarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

KORONAVİRÜS VE EL YIKAMA
Sabun molekülünün yapısı, Covid-19 virüsünün zar tabakasındaki lipitlere benzer. Sabun molekül-
leri virüsü çevreleyebilir ve deriden uzaklaştırabilir. Sabun moleküllerinin zardaki lipitleri bozduğu
ve bu nedenle virüsü “parçaladığı” düşünülmektedir. Sodyum laurat, yaygın bir sabun molekülüdür.
CH 3 (CH 2 ) 10 COO Na formülüne sahiptir.
-
+
Alkollü el dezenfektanları genellikle etanol, propan-1-ol ve propan-2-ol karışımı içerir. Dezenfek-
tanın virüse karşı etkili olabilmesi için alkol içeriğinin >% 60 olması gerekir. Etanol sudan daha az
polardır, bu nedenle virüsün bileşenleriyle daha iyi etkileşime girebilir. Ayrıca etanol, virüsün lipid
membran tabakası ile etkileşime girebilir ve onu bozabilir. Virüsteki bazı proteinlerin denatüre
olmasına da neden olabilir. Alkollü el dezenfektanlarının sabundan daha az etkili olduğu düşünül-
mektedir, bunun nedeni eldeki herhangi bir “kirli” maddeyi kısmen çıkarmamalarıdır.
Antibakteriyel sabunlar genellikle virüse karşı etkili olan normal sabun molekülleri içerir. Triklosan
bileşiği gibi formülasyona eklenen ekstra antibakteriyel bileşenlerin virüse karşı hiçbir etkisi yoktur.
Sıradan sabun kullanmak en iyisidir.

1. Sabun molekülünün cildinizde tutunan virüsleri nasıl temizlediğini bu molekülün yapısını ve kiri
temizleme sürecini göz önünde bulundurarak açıklayınız.

2. Sodyum laurat Hindistan cevizi yağından elde edilebilir. Bu reaksiyon için gerekli reaktanın ne
olduğunu yazınız. Sodyum laurat molekülünün oluşumunu sınıfınızda bulunan materyalleri kul-
lanarak modelleyiniz.

2. Alkollü el dezenfektanlarının virüsler üzerinde etkili olmasına karşın eldeki virüsleri uzaklaştır-
mak için neden sabun kullanımının önerildiğini tartışınız.

91