Page 110 - Tarih - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

52 TARİH 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Osmanlı Devleti, XVI. yüzyılda Portekizlilerle hem Akdeniz’de hem
de Atlas ve Hint okyanuslarında büyük bir rekabete girişti. Umman
Denizi ve Hint okyanusunda Portekizlilerin hâkimiyetine engel ol-
mak için birçok kez deniz seferleri düzenlendi. Osmanlı Devleti,
okyanuslarda Portekizlilere karşı başarılı olamadıysa da Kuzey Afri-
ka’nın en batısında yer alan Fas’ta yapılan savaşta Portekizlileri yendi
4- •.............................................
ve Portekiz Kralı bu savaşta hayatını kaybetti (1576). Bu savaştan
•............................................. sonra Portekiz, Akdeniz ve diğer bölgelerdeki sömürgelerini kaybe-
derek sömürgecilik rekabetinde geri plana düştü. Böylelikle Osman-
lılar, XVI. yüzyıl sonunda Portekizlilerin Akdeniz’deki varlığına son
verdi.

Osmanlı-İspanya rekabetinde en önemli konulardan biri Orta Ak-
deniz’de yer alan ve jeopolitik konumuyla önem taşıyan Tunus oldu.
Tunus, Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki eyaleti olan Cezayir
ile karasal bağlantıyı sağlaması ve Akdeniz ticaret yollarına hâkim
bir konumda olması sebebiyle önem taşıyordu. İspanyollar için ise
Kuzey Afrika’daki garnizonlarının korunması ve Güney İtalya’daki
5- •.............................................
topraklarının güvenliği için önemliydi. Tunus’un Osmanlı hâkimi-
yetine geçmesinin ardından İspanya’nın destekleriyle Andrea Dor-
ya komutasında bir Haçlı donanması oluşturuldu. 28 Eylül 1538’de
İyon Denizi’nde yapılan savaşta Haçlı donanması büyük bir bozguna
uğratıldı. Türk denizcilik tarihindeki bu büyük zaferin sonrasında
Akdeniz’deki üstünlük Osmanlı Devleti’ne geçti.

Osmanlı Devleti’nin Akdeniz’deki hâkimiyetini güçlendiren başka
önemli bir gelişme ise Doğu Akdeniz’in en büyük adasının fethi
oldu. Anadolu, Mısır, Suriye ve Filistin kıyılarındaki deniz ticare-
tinin güvenliğini sağlayabilmek açısından önem taşıyan bu ada,
1571’de Venediklilerden alınarak fethedildi. Böylece Doğu Akde-
6- •............................................. niz’in denetimi Osmanlı Devleti’ne geçmiş oldu. Fakat Akdeniz’de
çıkarları zedelenen Avrupa devletleri, Papa’nın önderliğinde bir ara-
•............................................. ya gelerek İspanya, Venedik ve Portekizlilerden oluşan yeni bir Haçlı
donanması oluşturdular. Korint Körfezi’de yapılan savaşta yaklaşık
üç yüz parçalık Osmanlı donanmasını yaktılar (1571).

1. Yukarıda verilen bilgilerin hangi olaylarla ilgili olduğunu araştırarak yandaki kutucuklara yazınız.

110
Hazırlayan: Akif ÇEVİK