Page 67 - Tarih - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

32
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 10

4. ÜNİTE > Beylikten Devlete Osmanlı Kazanım 10.4.1: Sûfîlerin ve âlimlerin öğretilerinin Anadolu’nun İslamlaşmasına etkisini
Medeniyeti kavrar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Kavrama Becerisi

Etkinlik İsmi AHİLİK VE İSLAMİYET 20 dk.
Amacı Anadolu’nun İslamlaşma sürecinde Ahilik teşkilatı ve Ahi Evran’ın önemini kavrayabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıda verilen metni okuyunuz. Soruları, bu metni göz önünde bulundurarak cevaplayınız.

Anadolu’nun İslamlaşmasında Ahilik ve Ahi Evran

AHİ EVRAN KİMDİR? AHİLİK NEDİR?

Ahi Evran, hem medrese eğitimi görmüş iyi bir Hem sosyal hem de kültürel yapılara ait bir te-
âlim, hem de kendisini çok yönlü yetiştirmiş iyi rim olarak Ahilik birbirini seven, birbirine saygı
bir teşkilatçıdır. O da şeyhi Ahmed Yesevî gibi duyan, yardım eden, fakiri gözeten, yoksulu ba-
tasavvuf anlayışını ön plana çıkararak halkın rındıran, çalışmayı bir ibadet sayan, din ve ahlak
içinde yaşamış, toplumun o gün için karşı kar- kurallarına sıkı sıkıya bağlı esnaf ve sanatkârla-
şıya kaldığı sorunlara çözüm bulmak için çaba rın bir araya gelerek kurduğu iş teşkilatı anlamı-
harcamış ve ihtiyaç duyulan alanlarda, bizzat na da gelir.
topluma öncülük ederek bu görevini yerine ge-
tirmeye çalışmıştır. Ahilik, genelde bir meslek kuruluşu olarak anıl-
sa da aslında temelinde güçlü bir ahlak anlayışı
Ahi Evran, Menahic’i-Seyfî adlı eseri ile Anado- vardır. Çünkü Ahilik biraz da Fütüvvet teşkila-
lu’da aynı zamanda ilmihal yazma geleneğinin tının Anadolu’daki yansıması olarak da kabul
başlatıcısı olarak da kabul edilir. Ahi Evran’ın edilir. Bu yüzden Ahiler, Fütüvvet teşkilatının
ilmihal yazmadaki gayesi hem Müslümanlara öğretilerden kaynaklı inanç, ibadet ve ahlak ile
temel dinî bilgileri öğretmek hem de diğer din ilgili kurallarını meslek yaşamı alanında da uy-
mensuplarına İslam hakkında özlü biçimde dinî gulamışlardır. Dolayısıyla Ahilere göre meslekte
malumat vermek olarak da kabul edilebilir. Neti- esas olan doğruluktur. Zira doğruluk prensibine
cede onun bu çabası bile Anadolu’nun İslamlaş- riayet edilerek yapılmayan işlerde hayır ve bere-
masında hem ilmiyle hem de eserleriyle önemli ket olmaz. Bu anlayışın bir sonucu olarak Ana-
katkılar sağladığını ortaya koyması açısından dolu’daki İslamlaşma sürecinin belki de en zor
önemlidir. döneminde ortaya çıkan Ahilik, coğrafyanın o
günkü şartlarını da göz önünde bulundurarak
evvela İslam’daki fütüvvet anlayışını, Müslüman
Türk halkının sahip olduğu ahlaksal ve töresel
değerler ile bütünleştirmiştir.

Mehmet Şirin Ayiş, Anadolu’nun İslamlaşmasında Ahi Evren ve Ahiliğin Rol Modelliği.
(Metin düzenlenerek alınmıştır.)

67