Page 267 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 130

4. ÜNİTE > Destan/Efsane Kazanım A.2.3: Metnin tema ve konusunu belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Bakalım Bize Ne Söylemiş? 25 dk.

Amacı Metnin konusunu belirleyerek metinde verilmek istenen asıl mesaja ulaşabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Bingöller ve Kuş Gölü
Bingöl ilimize adını veren göllerin ayrı ayrı adları ve özellikleri vardır. Evliya Çelebi’nin adlarını andığı
bu göllerden bazıları şunlardır: Er Gölü (Bu göle girip yıkanan kişilerin gücü artar.), Miskin Gölü (Bu
gölden su içen kişi cüzzam hastalığından kurtulur.), Muhannes Gölü (Bu gölden su içen adam korkak
olur.), Kanlı Gölü (Bu gölde her yıl bir adam boğulur.), Hatun Gölü (Bu gölden su içen kadın hamile
kalır.) vs.
Bunlardan Kuş Gölü’nün ise şöyle bir efsanesi vardır. Halk arasında anlatılagelen bu efsanenin kaynak-
ları Evliya Çelebi’ye kadar ulaşır.

Bingöl Dağları’na ava giden bir avcı, uzun takipten sonra istediği gibi bir kuş vurur. Taze avını hemen
yemek niyetinde olan avcı, kuşu yakındaki bir gölün suyunda temizlemek ister. Tüylerini yolduğu kuşu
gölün suyu ile yıkamaya başlar. Kuşun cansız olduğunu bildiği için de fazla sıkı tutmaz. Fakat daha kuşu
suya daldırır daldırmaz kuş canlanıp elinden uçup gider. Hadise karşısında şaşıran avcı, bu gölün, öte-
den beri işittiği hayat suyu ile dolu olduğunu anlar. Fakat göl, bu sırrı anlaşılınca bin parçaya bölünür,
her bir göl ayrı bir özellik taşımaya başlar.
Avcının kuşu elinden kaçırdığı yerdeki gölün adı da Kuş Gölü olarak bilinir. Bugün, hangi gölün hayat
suyu ile dolu olduğu bilinmemektedir.

Saim Sakaoğlu, 101 Anadolu Efsanesi

1. a) Okuduğunuz metinde Bingöl ilinin adı tek bir gölün bin parçaya bölünmesi olayına dayanır. Kuş
Gölü’nün adı, suyunda yıkanan bir kuşun canlanıp uçması olayına dayanır. gibi iletiler vardır.
Metindeki diğer iletiler nedir? Belirtiniz.

b) Tespit ettiğiniz iletilerden hangisi okuyucuyu metnin temasına ulaştırır? Diğer iletilerin metin-
deki işlevi nelerdir? Açıklayınız.

265