Page 562 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

273 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Kelime Dağarcığı:
başkâtip: Bir resmî dairede veya kuruluşta çalışan kâtiplerin başı, başyazman. ihtiram: Saygı. inkıyat: Boyun eğme, uyma.
irat etmek: Söylemek. istifsar-ı hatır: Hâl hatır sorma. istikbal etmek: Karşılamak. mabeyin: Padişah sarayı.
mahlut: Katışık, karışım. mahsus: Biri veya bir şey için ayrılmış, münhasır. metanet: Metin olma, dayanma, dayanıklılık,
sağlamlık. mustalah: Herkesin kolayca anlayamayacağı kelime ve terimlerle dolu, ağdalı. münteha: Son. refik: Arkadaş,
dost. sofa: Evlerde oda kapılarının açıldığı genişçe yer, hol. tahattur etmek: Hatırlamak. takarrüp etmek: Yakınlaşmak,
yaklaşmak. tebliğ: Bildirme. temenna: Öne doğru eğildikten sonra doğrulurken eli başa götürülerek verilen selam.

1. Bir eser, yazıldığı dönemin sosyal ve siyasi hayatını yansıtabilir. Okuduğunuz metinde yazar tarihî
bir olayı başarılı bir şekilde anlatmıştır. Bu durum, eserin okunma oranına etki eder mi? Niçin?

2. Metnin okuduğunuz bölümünde yazarın mabeyin başkâtibiyken kaybolan elmas dolu çanta me-
selesi ile ilgili olarak Selânik’te Sultan II. Abdülhamit’le yaptığı görüşme anlatılmaktadır. Halit Zi-
ya’nın görev gereği gittiği saray ortamını anlatmasının nedenleri neler olabilir?

3. Öğretici metinlerde tarihî, sosyal ve siyasi gerçekliğin olduğu gibi ifade edilmesi mümkün müdür?
Açıklayınız.

4. Okuduğunuz metin o dönemin sosyal ve kültürel yaşamıyla ilgili size neler düşündürmektedir?

5. Metinde bahsedilen dönemle günümüz toplumunu “saygı ve edebe verilen değer” bakımından kar-
şılaştırınız ve dikkatinizi çeken hususların günümüzde yaşatılıp yaşatılmadığını ifade ediniz.

560
Hazırlayanlar: Bahar KAPLAN ve Eflak MALGACA VARGEL