Page 38 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 15

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.1.4. Sinir sisteminin sağlıklı yapısının korunması için yapılması gerekenlere ilişkin çıkarımlarda bulunur.
Genel Beceriler: Karar Verme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi BİR VÜCUTTA İKİ BEYİN 20 dk.
Amacı Sinir sisteminin sağlığında mikrobiyota dengesinin önemi hakkında çıkarımlarda bulunabilme. Bireysel

Yönerge Mikrobiyota üzerine verilen metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Vücudumuzun içinde ve dış yüzeyinde çok sayıda faydalı ve zararlı mikroorganizma yaşar. Vücudu-
muzda yaşayan mikroorganizma topluluğuna mikrobiyota adı verilir. En fazla sayıda ve çeşitte mikroor-
ganizma bağırsaklarımızda bulunur. Bağırsak mikrobiyotası; besinlerin sindirimi, bağışıklık sisteminin
desteklenmesi, bazı vitaminlerin üretimi ve beyin faaliyetleri gibi çok farklı vücut fonksiyonlarının yeri-
ne getirilmesinde önemli roller üstlenir.

Faydalı Bakter ler Zararlı Bakter ler

Görsel: Bağırsak mikroorganizmaları

Nörobilim araştırmacıları bağırsak mikrobiyotası ve beyin arasında yakın bir ilişki olduğunu düşünü-
yorlar. Mikrobiyotanın beyin işlevlerini etkilemesinden dolayı bağırsaklara “ikinci beyin” de deniliyor.
Yapılan araştırmalarda bağırsak mikrobiyotası ile depresyon, otistik spektrum bozukluğu, Alzheimer,
Parkinson, multiple skleroz gibi sinir sistemi rahatsızlıkları arasında bağlantılar olduğu gözlenmiştir.
Örneğin kaygı bozukluğu (anksiyete) ve depresyon durumlarında farelerin bağırsaklarında Lactobacil-
lus helveticus ve Bifidobacterium longum bakteri türlerinin düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir.
Sinir sisteminin sağlıklı yapısının korunmasında mikrobiyota denilen içimizdeki bakteri ekosisteminin
dengeli yapıda olmasının önemi, çeşitli bilimsel çalışmalarla ortaya konulmuştur. Kaliforniya Teknoloji
Enstitüsü araştırmacılarının yaptığı bir çalışmada hamile farelerdeki viral enfeksiyon ve yüksek ateş son-
rasında doğan ve otizm benzeri davranış gösteren farelerde, sağlıklı farelerin aksine, anormal bağırsak
florası ve kanlarında zararlı bazı metabolitler tespit edilmiştir. Otizmli farelere dışarıdan gıda takviyesi
şeklinde bir probiyotik olan Bacteroides fragilis bakteri kültürü verilmesiyle birlikte bağırsaklardaki ya-
rarlı mikroorganizma kültürünün dengelendiği ve zararlı metabolitlerin kana karışmasının engellendiği
sonucuna varılmıştır.

35