Page 35 - KİMYA-11

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 11 15

2. ÜNİTE > Gazlar
Kazanım: 11.2.1.2. Gazların betimlenmesinde kullanılan özellikleri açıklar.
a. Gazların özelliklerine ilişkin yasaları (Boyle, Charles, Gay-Lussac ve Avogadro Yasaları) açıklar.
Genel Beceriler: Karar Verme Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi
Etkinlik İsmi UÇAKLARDA HAVALANDIRMA SİSTEMİ 25 dk.
Amacı Günlük hayatta karşılaştığı durumları Gay-Lussac Yasası ile açıklayabilme Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metinlerden ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

UÇAKLARDA HAVALANDIRMA SİSTEMİ
20.yy’da hayatımıza girmiş olan uçaklar, günümüzde
seyahatte sıradan bir ulaşım aracı ve hayatın ayrılmaz
bir parçası hâline gelmiştir. Uçakta koltuğunuza yas-
lanmış, uçuşun keyfini sürerken dışarıdaki havanın
sıcaklığını ve basıncını hiç merak ettiniz mi? Uçağın
dışarısında -56°C sıcaklık ve insanın kolay kolay da-
yanamayacağı 264 mb basınç olmasına rağmen yol-
cular, uçağın kabininde nasıl konforlu bir şekilde se-
yahat ediyor?
İşte bu yüksek irtifalarda böylesine rahat yolculuğu
sağlayan uçaktaki havalandırma ve basınç sistemidir. Bu havalandırma sistemleri uçak motorları yar-
dımıyla çalışır. Motorlar tarafından emilen havanın önemli kısmı özel yanma odalarında yakılarak
motordan güç elde edilir. Diğer kısmı ise havalandırma sistemine gider. Böylelikle uçaktaki klima
sistemine gelen hava önce basınçlandırılır sonra kabine gidecek sıcaklığa kadar soğutulur.
Ancak kabin basıncı deniz seviyesi ile aynı değildir. Uçulan irtifaya bağlı olarak kabin içindeki ba-
sıncı (795 mb) 2 bin metre civarında kalır. Yani nefes alırken kendinizi yüksek rakımlı bir yerdeymiş
gibi hissedersiniz.

ARAÇLARDA HAVALANDIRMA SİSTEMİ
Modern teknolojinin ürettiği araçlar, insanın rahatı
ve sağlığı düşünülerek farklı şekilde imal edilmesine
rağmen her modelin ısıtma havalandırma sisteminin
çalışma prensibi ve yapısı temelde aynıdır. Kumanda
panelinden havalandırma düğmesi çalıştırıldığında
elektrofan tarafından dışarıdan alınan hava, kalorifer
radyatöründen geçirilerek kabin içerisine ve aracın
hava kanallarıyla değişik kısımlarına üflenir. İsten-
diğinde sıcak-soğuk konumunun ayarlanmasıyla so-
ğuk, sıcak ya da ılık hava kabin içerisine alınır. Aynı
zamanda araç içinin havalandırılması yapılır.

35