Page 64 - Tarih 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 11 30

4.ÜNİTE > Devrimler Çağında Değişen Devlet-Toplum İlişkileri
Kazanım 11.4.4: Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı ve Kanun-ı Esasi’nin içeriklerini küresel ve yerel siyasi şartlar bağlamında değerlendirir.
a) Sened-i İttifak, Tanzimat ve Islahat Fermanları ile Kanun-ı Esasî; uluslararası güçler, yerel siyasi aktörler ve ahalinin kriz dönemlerindeki farklı
taleplerinin merkezî idare tarafından uzlaştırılmasına yönelik çabalar olarak ele alınır.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Etkinlik İsmi ULUSLARARASI GÜÇLER VE HATT-I HÜMAYUN 20 dk.

Amacı Osmanlı Devletinde Tanzimat ve Islahat Fermanları ile Kanun-ı Esasi’nin ilanı sürecinde dış gelişmelerin ve Bireysel
büyük devletlerin etkilerini değerlendirebilme.

Yönerge Metinden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Kanun-ı Esasi’nin ilanı, 1839 Tanzimat ve 1856 Islahat fermanları ile belli ölçüde benzerlik gös-
terir. Tanzimat Fermanı büyük ölçüde Mısır meselesinde, Islahat Fermanı ise Kırım Savaşı’ndan
sonra toplanan Paris Konferansı’nda Batılı devletlerin desteğini sağlama amacına yönelikti. Bu-
nun yanında Kanun-ı Esasi’nin ilanında iç sebepler de etkili olup Meşrutiyet, Tanzimat’la başla-
yan modernleşme sürecinin devamı niteliğindedir. II. Abdülhamid’in hükümdarlığı, Hristiyan
tebaanın yoğun olarak yaşadığı Bosna-Hersek’te isyanın çıktığı, Bulgaristan’da karışıklıkların
arttığı ve bu olayları kendi hâkimiyet alanlarını genişletmek için bahane olarak kullanmak is-
teyen Sırbistan ve Karadağ’ın Osmanlı Devleti’ne savaş ilan ettiği bir döneme rastlar. Sırbistan
ve Karadağ’la yapılan savaş, beklenenin aksine Osmanlı Devleti lehinde seyredince Rusya’nın
diplomatik müdahalesiyle iki aylık bir ateşkes antlaşması yapıldı. Bunun üzerine İngiltere’nin
Balkanlardaki anlaşmazlıkları görüşmek üzere devletler arası bir konferansın toplanmasını is-
temesine yol açtı. Neticede Osmanlı Devleti, İstanbul’da Tersane Konferansı’nın toplanmasına
razı oldu. Konferansa Rusya, İngiltere, Fransa, Avusturya, Almanya ve İtalya katıldı. Osmanlı
Devleti, konferansta hem Batılı devletleri etkilemek hem de Balkanlarda yabancı müdahalesi
olmadan kendisinin genel bir reform yapmaya kararlı olduğunu göstermek için Kanun-ı Esasi’yi
1876’da ilan etti.
Aydın, M. A. (2001). Kanun-ı Esasi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C.24).
(s.328-330’dan düzenlenmiştir.)

1. İngiltere hangi amaçla devletler arası bir konferans toplamak istemiş olabilir?

2. Osmanlı Devleti’nin sorun yaşadığı coğrafya, Batılı devletlerin ilgisini neden çekmiş olabilir?

63