Page 86 - Tarih 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 11 41

6. ÜNİTE > XIX. ve XX. Yüzyılda Değişen Gündelik Hayat
Kazanım 11.6.1: Osmanlı Devleti’nin son dönemlerindeki nüfus hareketlerinin siyasi, askerî ve ekonomik sebep ve sonuçlarını açıklar.
b) Osmanlı Devleti’nin savaşlar ve siyasi anlaşmalar sonucunda toprak kaybetmesi sonrasında başlayan Türk ve Müslüman ahalinin
Anadolu’ya doğru zorunlu göçlerinin sonuçları üzerinde durulur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Etkinlik İsmi OSMANLI DEVLETİ’NDE MUHACİRLER MESELESİ 20 dk.
Amacı Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde görülen dış göçlerin etkilerini değerlendirebilme Grup

Yönerge Aşağıdaki tablo ve metni inceledikten sonra soruları cevaplayınız.

Göçün Zamanı Göçün Nereden Yapıldığı Göç Eden Kişi Sayısı
1783-1856 Kırım 1.000.000
1856-1862 Kırım ve Kuban 450.000
1867-1914 Kırım ve Kuban 350.000
1862-1865 Kafkaslar 1.500.000

1865-1900 Kafkaslar 1.000.000
1874-1877 Kafkaslar 125.000
1877-1878 Balkanlar 800.000
1878-1914 Balkanlar 2.200.000
TOPLAM 7.425.000

Tablo 1: 18 ve 19. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti’ne Yapılan Göçler

OSMANLI DEVLETİ’NDE MUHACİRLER MESELESİ

19. yüzyıl başlarında Kafkasya’da Osmanlı Devleti, Rusya ve İran arasındaki nüfuz mücadelesini
Rusya kazandı.

Kafkas halklarıyla yaptığı mücadeleyi de kazanan Ruslar, bölge halkına iki seçenek teklif etti: İç
bölgelere göç ettirilmeyi kabul etmek veya Osmanlı Devleti’ne gitmek. Üçüncü seçenek ölüme razı
olmaktan başka bir şey değildi. (…)
Muhacirlerin meseleleriyle meşgul olmak üzere Osmanlı Devleti 1860’ta “Muhacirin Komisyonu”-
nu kurdu. (…) Bölgede 1863-1864 kışından itibaren göç hareketi yoğunluk kazanmaya başladı. Kı-
şın ortasında Trabzon’a ve Samsun’a on binlerce muhacir geldi. İnsanları limanlara yığmaktan başka
bir iş yapmayan Rusya, âdeta bu yol ile Osmanlı Devleti’ni zor duruma düşürmekteydi.(…)Hükü-
metin elli bin civarında olacağını öngördüğü muhacir sayısı kısa sürede milyonu aşmıştı.
Örneğin Aralık 1864’te Trabzon’a gelen muhacir sayısı yüz binden fazlaydı. Çoğunun üzerinde giye-
ceği elbisesi bile olmayan, salgın hastalıkların pençesine düşmüş bu kadar insanı barındıracak yeter-
li sayıda kapalı mekânı bu şehirde bulmak mümkün değildi. Bütün camiler, medreseler, evler kul-
lanılmasına rağmen fındık ve zeytin ağaçlarının altları hınca hınç muhacir doluydu. Kış aylarında
Trabzon’dan Anadolu’nun iç taraflarına kara yoluyla sevkiyat mümkün değildi. Yine Trabzon-Sam-
sun arasında kara yolu bağlantısı yoktu. Bu aylarda Karadeniz’de ulaşımı engelleyecek derecede fır-
tınalar meydana geldiği için muhacirlerin başka yerlere nakilleri için deniz yolunu kullanmak da
mümkün değildi. Dolayısıyla Trabzon’da yiyecek ve ilaç stokunun yapılamadığı, barınma alanları-
nın yetersiz olduğu, dışarıya sevkiyatın adeta imkânsız hâle geldiği bir mevsimde yaşananlar tam bir
facia idi. Ne salgın hastalıklardan, beslenme yetersizliğinden ölenlerin defnedilmesi için kefen bezi

85