Page 88 - Tarih 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 88
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 11 42
6. ÜNİTE > XIX. ve XX. Yüzyılda Değişen Gündelik Hayat
Kazanım 11.6.2: Modernleşmeyle birlikte sosyal, ekonomik ve politik anlayışta yaşanan değişim ve dönüşümlerin gündelik hayata etkilerini
analiz eder.
a) Tüketim kalıplarının tek tipleştirilmesi ile büyük nüfuslu şehir ve metropollerin kurulmasının olumlu ve olumsuz sonuçlarına değinilir.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Etkinlik İsmi TEKNOLOJİNİN ETKİLERİ 20 dk.
Amacı Teknolojinin sosyal ve ekonomik, kültürel değişime etkisini açıklayabilme Grup
Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.
YÖRÜKLERDE KÜLTÜREL DEĞİŞİM
Geleneksel yaşamda eş seçimi hemen hemen tüm bireyler açısından görücü usulüyle ve genellikle aynı
aşiret/oba içinden yapılırdı. Ancak son dönemlerde televizyon, internet, sosyal medya gibi iletişim ve
erişim kaynakları modernleşme ve değişim sürecinde etkili olmaktadır. Günümüzde anlaşarak evlen-
me şeklinin köylerde dahi artış eğilimine girdiği görülmektedir. Köyde ve yarı konargöçer yaşayanlar
arasında ortalama evlilik şekli görücü usulüyken şehirde yaşayanlar arasında ortalama evlilik şekli an-
laşarak evlenme olmuştur. Kırsal yaşam sürenler arasında en yaygın evlenme şekli, görücü usulüyle ev-
lenmedir. %58,9 oranında görücü usulüyle evlenme, %37,8 ise anlaşarak evlenme şeklindedir. Şehirde
yaşayan yerleşik hayata geçmiş Türkmen Yörüklerde en fazla evlenme şekli anlaşarak evlenme %52,2
olarak görülmektedir. Görücü usulüyle evlenme oranı %31,1 olup akraba/dost tavsiyesi ile anlaşarak
evlenme oranı %10, anne–baba isteği/rızasıyla evlenme %4,4 oranındadır. Araştırma verilerine göre
modernleşmenin etkisinin şehre göre daha az hissedildiği kırsal yerlerde aile içi evlilikler daha yaygın-
dır. Çünkü endogami (aile içi) evliliklerle Yörük aşiret ve obaları sahip oldukları kültürel değerlerini
ve kimliklerini kuşaktan kuşağa kolayca aktarabilmişlerdir. Köyde ve konargöçer yaşayan Türkmen
Yörükler arasında endogami tarzı evliliğin yaygın %68,9 oranıyla yaygın olduğu görülmektedir Şe-
hirde yaşayan Yörüklerin ise kırsal yaşam sürenlerin tersine eşiyle akraba olmayanların sayısı yarıdan
fazladır (%65,6). Eşiyle akraba olanların oranı ise %34,4’dür. Yörüklerin ataları zamanında yaygın olan
endogami tarzı evliliğin bugün de sürdürüldüğünü göstermektedir. Fakat yapılan gözlemlerden elde
edilen bulgulara göre yeni nesilde yani torunlarda eğitim seviyesinin yükselmesine bağlı olarak gerek
iş ve meslek hayatındaki farklılaşmalar gerekse kitle iletişim ve ulaşım aygıtlarının kullanımının yay-
gınlaşması nedeniyle egzogami (aile dışı) türü evlilikler de yaygınlaşmaya başlamıştır.
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/841938 (Düzenlenmiştir)
1. Yörük Türkmenlerinin, modernleşme, değişim ve evlilik sürecine etki eden unsurlar neler olabilir?
2. Kırsalda yaşayan Yörüklerin endogami evliliği yapmalarının nedenleri hakkında neler söyleyebi-
lirsiniz?
3. Şehir yaşamının kültürel ve evlilik değişimine etkileri hakkında neler söyleyebilirsiniz?
87
