Page 84 - Tarih 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 11 40

6. ÜNİTE > XIX. ve XX. Yüzyılda Değişen Gündelik Hayat
Kazanım 11.6.1: Osmanlı Devleti’nin son dönemlerindeki nüfus hareketlerinin siyasi, askerî ve ekonomik sebep ve sonuçlarını açıklar.
b) Osmanlı Devleti’nin savaşlar ve siyasi anlaşmalar sonucunda toprak kaybetmesi sonrasında başlayan Türk ve Müslüman ahalinin
Anadolu’ya doğru zorunlu göçlerinin sonuçları üzerinde durulur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Etkinlik İsmi OSMANLI’YA HÜZÜNLÜ YOLCULUK 20 dk.
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerindeki nüfus hareketlerinin sebepleri ve sonuçları üzerinde
Amacı Bireysel
çıkarımlarda bulunabilme

Yönerge Aşağıdaki metin ve görselleri inceledikten sonra soruları cevaplayınız.

Görsel 1: Kafkaslardan Osmanlı Devleti’ne yapılan göçler Görsel 2: Balkanlardan Osmanlı Devleti’ne yapılan göçler

KAFKASLARDAN OSMANLI’YA HÜZÜNLÜ YOLCULUK
1829 yılından beri Kafkasya’da Rus istilasına karşı sürdürülen Türk ve Çerkez kabilelerinin hürriyet
mücadelesi, 5 Aralık 1859’da Şeyh Şamil’in esir düşmesiyle giderek zayıfladı. Bu tarihten sonra Çerkez
milli mukavemeti, dağınık bir hâlde devam etti. (….)
Çerkezler, 1861’de Kafkasya’yı ziyaret eden II. Alexandr’a bir heyet göndererek Çerkez topraklarının
zaptından vazgeçilmesini istediler. Ancak II. Alexandr’dan: “Ya gösterilecek yerlere veya Türkiye’ye
göç ediniz” cevabını aldılar.
Petersburg’da Çerkezlerin muhaceretini kontrol etmek için kurulan komisyon 1862’de “askerî ve siyasî
bir tedbir olmak üzere, Çerkezlerin tehcirine” karar verdi. Bunun sonucunda yaklaşık 100.000 Çer-
kez, dağlardan ovalık kısma göç ettirilerek çoğunluğu Rusların içinde dağınık olarak iskân ettirilirken
1.500.000 Çerkez de Osmanlı Devleti topraklarına sevk edilmek üzere, yurtlarından zorla çıkarıldı.

Böylece Çerkezler (..) yalnızca yanlarında taşıyabilecekleri eşyaları ile hayvanlarını alıp mecburi bir
göç yolculuğuna çıktı.

Jülide Akyüz Orat, Mustafa Tanrıverdi “Kafkaslardan Kars’a Hüzünlü Yolculuk”, 1864 Kafkas Tehciri Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu,
Savaş ve Sürgün. İstanbul 2013, s.221-222 (Düzenlenmiştir.)
BALKANLARDAN OSMANLI’YA HÜZÜNLÜ YOLCULUK

1877-1878 Osmanlı- Rus Savaşı (93 Harbi) sırasında Rus kuvvetleri ve diğer kuvvetler tarafından
mezalime uğrayan Türklerin birçoğu Osmanlı topraklarına doğru büyük kitleler hâlinde göçe başladı.

Yanlarına alabildikleri eşya ve yiyeceklerle birlikte kağnı arabaları ile yayan bir şekilde güneye doğru
kaçan göçmenlerin amacı, tren istasyonlarına ve limanlara gelebilmekti.

Tıklım tıklım dolu olan trenlerle Edirne ve İstanbul’a doğru hareket eden muhacirler, çok uzun süren
bu yolculukta kötü hava koşulları sebebiyle yolda öldü. Demir yolunu kullanan yoksul göçmenlerin
ücretleri devlet tarafından karşılandı.

83