Page 160 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

77 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

– Seni bir terleteyim sımsıkı örtüp bu gece! Ortalık açmış, uyandım. Dedim, artık gideyim,

Açılırsın, sanırım, terlemiş olsan iyice. Önce amma şu fakir âdemi memnun edeyim.
İhtiyar terleyedursun gömülüp yorganına… Bir de baktım ki: Tek onluk bile yokmuş kesede;
Atarak ben de geniş bir kebe mangal yanına, Mühürüm boynunu bükmüş duruyormuş sade!
Başladım uyku taharrisine, lakin ne gezer! O zaman koptu içimden şu tehassür ebedî:
Sızmışım bir aralık neyse yorulmuş da meğer. Ya hamiyyetsiz olaydım ya param olsa idi!

Mehmet Âkif Ersoy, Safahat
*Ezanî saatle, güneş battıktan üç saat sonra

Kelime Dağarcığı:
alâ: İyi. ebedî: Sonsuz. hâk: Toprak. hamiyyetsiz: Gayretsiz. hanüman: Ev bark. kebe: Kısa kepenek. mezbele: Çöplük.
müteveffa: Ölü, vefat etmiş, ölmüş. rabıta: Bağ. sakf: Dam, çatı, tavan. sefilan-ı beşer: İnsan sefilleri. sütre-i yeldâ: Uzun
örtü. taharri: Arama, araştırma. tehassür: Üzüntü. üryan: Çıplak. yâr-i kadim: Eski dost. zulmet: Karanlık.

1. Safahat, Mehmet Âkif Ersoy’un 1911 yılında basılan, altı bölümden oluşan şiir kitabıdır. Seyfi Baba
şiiri Safahat’ın birinci bölümünde yer alır. Şiir yoksulluk teması üzerine kurulmuştur.
a) Şiirde; söyleyicinin, Seyfi Baba’nın ve çevrenin yoksulluğunu yansıtan ifadeler nelerdir?

b) Şairin Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim,/İnan ki her ne demişsem görüp de söylemişim.
dizelerinden yola çıkarak şiirde anlatılanların dönemin sosyal, siyasi ve tarihî gerçekliğiyle ilgisi
olup olmadığını açıklayınız.

2. Şiirin genelinden ve Kim kazanmazsa bu dünyada bir ekmek parası/Dostunun yüz karası; düşmanı-
nın maskarası dizelerinden hareketle Seyfi Baba’nın karakter özelliklerini açıklayınız.

3. Şiirden millî ve manevi hangi değerlerimize ulaşılacağını gerekçesiyle yazınız.

4. Şiirdeki kişilerden (söyleyici, Seyfi Baba, Mehmet Ağa, Osman, komşu, sokaktaki insanlar…) han-
gisinin yerinde olmak isterdiniz? Gerekçesiyle yazınız.

158
Hazırlayan: Yunus SEYLAN