Page 201 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 98

4.ÜNİTE > Makale Kazanım A.4.5: Metindeki anlatım biçimlerini, düşünceyi geliştirme yollarını ve bunların işlevlerini belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Bir Biçimde Anlatırız 20 dk.
Amacı Metinde kullanılan anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yollarının işlevini ifade edebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

2020 En Sıcak Yıl Rekorunu Egale Etti
Binlerce hava durumu istasyonu ve okyanus sondası tarafından toplanan veriler 2020’nin 2016’ya
ait en sıcak yıl rekorunu egale ettiğini gösteriyor. 2020’de Dünya’nın ortalama yüzey sıcaklığı Sanayi
Devrimi öncesindeki dönemin 1,25°C üzerine çıktı.
Çağımızın en önemli çevre sorunlarından biri küresel iklim değişikliği. 2015 yılından beri üst üste
sıcaklık rekorları kırılıyor. Son olarak 2020’nin 2016’ya ait en sıcak yıl rekorunu egale etmesiyle bu-
güne kadar kayıtlara geçmiş en sıcak altı yıl 2015-2020 döneminde yaşanmış oldu.

2020 her ne kadar rekoru kıramamış olsa da sonuçlar hiç de iyi değil. Sıcaklık rekorunun kırıldı-
ğı 2016 yılında Pasifik Okyanusu’nda ısıtıcı etkisi olan El Nino yaşanmıştı. Rekor sıcaklıkların en
önemli nedenlerinden biri, derinlerdeki soğuk okyanus sularının yüzeye çıkmasını engelleyen bu
hava olayıydı. 2020’de ise ısıtıcı değil soğutucu etkisi olan bir başka hava olayı La Nina yaşandı. Ayrı-
ca, COVID-19 salgını sebebiyle insanların evlerine kapandığı 2020’de atmosfere salınan karbondiok-
sit miktarı da %7 oranında azaldı. Ancak tüm bunlar da 2020’de sıcaklık rekorunun egale edilmesini
engelleyemedi.
Toplanan veriler hem okyanuslardaki hem de karalardaki ısınmayı açıkça gözler önüne seriyor. Ok-
yanus sularının 2.000 metre derinlerine kadar inebilen robotik cihazlarla toplanan veriler, sulardaki
ısınmanın giderek derinlere ve kutuplara doğru yayılmakta olduğunu gösteriyor. 2020’de ilk kez sıcak
Atlantik sularının Kuzey Kutbu’na sızdığı görüldü. Deniz buzları altlarındaki sıcak sular sebebiyle
tarihteki en küçük ikinci seviyeyi gördü.

(…)
2015 yılında düzenlenen Paris İklim Konferansı’nda küresel ısınmanın 2°C ve hatta 1,5°C ile sınır-
landırması için çaba gösterilmesi kararı çıkmıştı. Eğer Dünya bu hızla ısınmaya devam ederse 1,5°C
sınırının 2035’te, 2°C sınırının da 2065’te aşılacağı tahmin ediliyor.
Dr. Mahir E. Ocak, 2020 En Sıcak Yıl Rekorunu Egale Etti

Kelime Dağarcığı
egale etmek: Bir rekoru yinelemek. sonda: Suyun herhangi bir noktadaki derinliğini ölçmek, dip tabakaların yapısını
incelemek için kullanılan araç.

1. Metinde küresel ısınmanın geldiği noktayla ilgili bilgiler verilmiştir. Yazar bu bilgileri verirken ne
tür bir anlatımı tercih etmiştir? Metnin türünü göz önünde bulundurarak açıklayınız.

199