Page 255 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 125

5.ÜNİTE > Sohbet ve Fıkra Kazanım A.4.3: Metin ile metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasında ilişki kurar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Metin ve Hedef Kitle 20 dk.
Amacı Metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasındaki ilişkiyi ifade edebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Çarpık Resim Yaşayacak Mı?
-Okuyucuyla Hayalî Münakaşa-

Soruyorsunuz: Çarpık resim yaşayacak mı?
Konuşalım. Ne demek istediğinizi anlıyorum, fakat yine de size soracağım.

— Çarpık resimden ne kastediyorsunuz?
Şöyle cevap verdiğinizi farz ediyorum:
— Sizin modern dediğiniz resim. Adı ister kübist ister fütürist ister sürrealist olsun. Bunların hepsin-
de bir renk ve çizgi sarhoşluğu var. Topuna birden çarpık resim diyelim.
— Kabul.
— Evvela bize söyleyiniz: Neden bu resimler çarpık? Modern sanata dair yazılan bir sürü makale ve
kitap, şimdiye kadar yüzlerce defa bunu halka izah etmeye çalıştı, fakat anlamadık.
(…)

Siz karikatürü de çarpık resimlerden sayıyor musunuz?
— Hayır! Karikatür, karikatürdür. Gayesi eşyanın ve insanın aslındaki nispetsiz çizgilerini resimde
mübalağa ederek bizi güldürmek.
— Pek güzel ama en nispetsiz insan, karikatürde göründüğü kadar da aslında çarpık mıdır?

— Hayır, karikatür mübalağa ediyor.
— Demek ki, bir adam fotoğrafını alsanız gülünç olmaz, fakat karikatürünü yaparsanız gülünç olur.
— Evet.

Demek ki, fotoğrafın gözüyle sanatkarın gözü arasında büyük bir fark var. Fotoğraf gördüğü şeyi
olduğu gibi naklediyor; sanatkar gördüğü şeyi kendine göre tefsir ediyor, ona bir mana katıyor.

— Evet, fakat karikatür başka. Onun maksadı bizi güldürmek.
— Müsaade ediniz. Şüphesiz karikatür başka. Fakat demek istiyorum ki, fotoğrafın gözüyle sanat-
karın gözü bir olmuyor. Fotoğraf umumi yani herkes gibi görüyor; sanatkar şahsi yani kendine göre
görüyor, değil mi?

— Evet, fakat yalnız karikatürde.
— Pek güzel; niçin karikatüristin şahsi görüşünü kabul ediyorsunuz da öteki ressamlarınkini kabul
etmiyorsunuz?
(…)
Peyami Safa, Çarpık Resim Yaşayacak Mı?

253