Page 259 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 127

5.ÜNİTE > Sohbet ve Fıkra Kazanım A.4.4: Metnin ana düşüncesi ve yardımcı düşüncelerini belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Karşıt Düşünceler 20 dk.
Amacı Ana düşünce ve yardımcı düşünceler arasındaki ilişkiyi açıklayabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

5
Varlık’ın şubat sayısında Yaşar Nabi, “Bir Genç Şaire Mektup” adlı yazısında günümüz şairlerini, ser-
best nazmı savunuyor. O genç şair, birkaç şiiri ile birlikte gönderdiği mektupta şöyle demiş:
Şimdi moda olan tarz benim yazdığım değil. Hayatın her cephesinde olduğu gibi asrımızda her şey
kolaylığa, basitliğe doğru gidiyor. Tabii şiirde de bu ruh hâkim: İlhamı kolayca ifade edilivermek, ifade
edişte her türlü güçlüklerden, şekilden, hünerden kaçınmak.
Yani o delikanlı, serbest nazmın kolay, vezinli kafiyeli şiirler yazmanın ise güç olduğunu sanıyor.
Hele aruz! ... O vezni kullanmak olsa olsa büyük ustaların elinden gelir. Kendisi de beceriyormuş o
işi. Demek ki...

Bugün pek çok onun gibi düşünenler. “Düşünenler” dedim ya, bana bir tuhaf geldi. Bu düşünce
düşünmekten değil, düşünmemekten doğar da onun için. Bir adam o kurallara uyarak, onların sağ-
ladığı kolaylıklardan faydalanarak yazılar yazıyor, onun yaptığı zor bir iş. Beri yanda başka bir adam,
kurallara uymaksızın, salt kendi emeği ile bir ahenk bulmaya çalışıyor, onun yaptığı iş kolay... Buna
“düşünmemek” denmez de ne denir?

Şunu da söyleyeyim: Vezinli kafiyeli şiirler yazmanın mutlaka kolay olduğunu ileri sürmüyorum:
Güzel bir biçim, şekil yaratmak daima zordur, ancak birkaç kişinin elinden gelir. Ama o delikanlı
belli ki biçim ile kalıp’ın bir olduğunu sanıyor. Vezinli kafiyeli yazdınız mı, bir biçim yarattınız de-
mektir... Nerede o bolluk, a iki gözüm? Kendisine iki beyit söyleyeyim, ikisinin de mazmunu bir. Biri
Nedim’in: Ben olsam, mutrib olsa, bir kenar-i cuybar olsa... — Hoş imdi bir de farza bir cuvan-i şivekâr
olsa! Öteki Galip’in: Daha ziyadesine yok tahammülü bezmin: —Mey ola, mutrib ola, tut ki bir de
dilber ola! İkisi de vezinli, ama birinde biçim var, ötekinde yok. O iki beyti bir okusun, düşünsün on-
ların üzerinde, biçim’in ne demek olduğunu o zaman sezer belki, sezer de serbest nazımla söylenmiş
şiirlerin mutlaka biçimsiz olmadığını anlar. O kadarla da kalmaz, kendisinde de belki gerçek biçim
kaygısı belirir: Şimdi moda olan tarz benim yazdığım değil gibi yanlış cümleler kurmaz, Şiirde de bu
ruh hâkim gibi basmakalıp sözlerden kaçınır.
(Mart 1952)
(…)
Nurullah Ataç, Dergilerde

1. Okuduğunuz metinde genç şairin öne sürdüğü düşünce ile Nurullah Ataç’ın vurgulamak istediği
temel düşünceyi kendi cümlelerinizle ifade ediniz.

257