Page 287 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 141

5.ÜNİTE > Sohbet ve Fıkra Kazanım A.4.11: Metinde fikrî, felsefi veya siyasi akım, gelenek veya anlayışların yansımalarını değerlendirir.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Bir Nehirde İki Kez Yıkanılmaz 25 dk.
Amacı Öğretici metinlerde yazar ve anlatıcının aynı kişi olmasının metne etkisini açıklayabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Gençliğin Kıymeti
Müsaade ederseniz sizlere bahardan bahsetmek istiyorum.

Bahar sözünün kendine mahsus bir çekiciliği vardır. Yalnız tabiat için, kırlar için, çiçekler için, ağaç-
lar için değil, insanlar için de bir bahar, bir ilkbahar düşünülür. İnsanların genç olduklarını anlatmak
için “ömrünün ilkbaharında” derler. Tabii o ömrün bir de sonbaharı vardır ki, çiçeklenmenin belki
sonu geldiğini anlatmak için öyle demişlerdir.
(…)
Tecrübelerle dolu bir ömür yaşamış olan insanlar, gençliğin acemi hareketlerini gördükçe onlara
“gençliğinizin kıymetini biliniz” diye nasihat etmekten hoşlanırlar. Ama kaç genç bu sözün kıymetini
kavrayabilir? Hâlbuki hayat ilerledikten sonra insanların duydukları birçok pişmanlıklar gençlikte
kaybettikleri, bile bile savurdukları imkânlar yüzünden doğmaktadır. “O zamanlar niçin daha çok
okumadım? Niçin daha çok çalışmadım? Önümde açılan yükselme yoluna neden sapmadım da zev-
ki çabucak kaybolan bir eğlencenin peşinde zamanlarımı harcadım?” diye dizlerini döven insanlara
hayatta çok rastlanıyor. Bu insanların neden bu derece üzüldüklerini gençler anlamasalar bile feleğin
çemberinden geçmiş olan yaşlılar çok iyi anlarlar. Çünkü bu yalan dünyada insanlara reva görülen en
hazin işkence, geçmiş olan zamanın bir daha geri gelmesine imkân bırakılmamış olmasıdır.
Eski zamanların Heraklit filozofu bir nehirde iki defa yıkanmanın mümkün olmadığını söylerken
bunu ne güzel anlatmıştır. Çünkü hayat, tıpkı bir nehrin suyu gibi zaman içinde akıp gitmektedir.
Onu kovalamanıza imkân yoktur. Akan su içinde insan ne ise, zaman içinde de hayat odur.

Yaşadığınız her anı, bilhassa gençlikte yaşadığınız her anı iyi kullanmaya mecbursunuz; çünkü genç-
lik hayatın sonraki devreleri için bir hazırlanma çağından başka bir şey değildir. Fidanken iyi bakıl-
mış, suyu verilmiş, böceklerden, hastalıklardan korunmuş, budanmış, aşılanmış bir ağaç en güzel
meyveleri vermeye de hazırlanmış demektir. Gençliği ihtimaller içinde geçmiş bir adam da birçok
bakımdan eksik kalmıştır. Bu eksiklikleri insan muhakkak ki gençliğin hareketli çağı geçtikten sonra
fark ediyor.
(…)
Şevket Rado, Eşref Saat

1. Okuduğunuz sohbet türünden alınan metinde yazar, Yunan filozofu Herakleitos’un “Aynı nehirde
iki defa yıkanılmaz.” ifadesini hatırlatmıştır. Bu cümlenin sizde uyandırdığı düşünceler nelerdir?

285