Page 109 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

50 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yönerge Deney düzeneklerini inceleyerek verilen soruları cevaplayınız.

Işıklı ortamda özdeş su bitkilerine, ağzı kapalı ve sadece gaz giriş çıkışına izin verecek şekilde boru
yerleştirilerek hazırlanan deney düzenekleri görselde verilmiştir. A düzeneğindeki bitkiye ağır karbon
atomu içeren CO gazı veriliyor. B düzeneğindeki bitkiye ağır oksijen atomu içeren CO gazı veriliyor. 1. Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak 1 ve 2. soruları cevaplayınız.
2
2
C düzeneğindeki bitkiye oksijen atomu ağır su veriliyor.
Tüm canlıların hayatını sürdürebilmesi için enerjiye ihtiyacı vardır ve bu enerji besinlerden alınır. Eko-
C O CO 18 CO sistemdeki fotosentetik canlılar, güneş enerjisini fotosentez yoluyla kimyasal enerjiye çevirerek besinle-
14
2 2 2 rin yapısında depo eder. Besinlerin hücre içerisindeki mitokondrilerde oksijen yardımıyla parçalanması
O 2 O 2 O 2 sonucunda da bu enerji oksijenli solunum yoluyla elde edilir. Fotosentez yalnızca klorofil bulunan hüc-
relerde, oksijenli solunum ise birçok canlı hücrede gerçekleşir. Fotosentez ve oksijenli solunum tepki-
meleri arasında birbirlerini tamamlayıcı bir ilişki bulunmaktadır. Fotosentez ile oluşturulan O ve be-
2
sinler oksijenli solunumda kullanılır. Oksijenli solunumun yan ürünleri olan CO ve H O, fotosentezin
2
2
ham maddesidir. Fotosentez ürünleri olmadan oksijenli solunum, oksijenli solunum ürünleri olmadan
da fotosentez gerçekleşemez.
H O H O H O 18 1. Yaşamın devamı için gerekli olan fotosentez – oksijenli solunum döngüsünde görev alan organelleri,
2 2 2
üretilen ve tüketilen maddeleri aşağıdaki şekil üzerinde gösteriniz.
Sekil: Deney düzeneği

4. Fotosentezde üretilen glikozun karbon kaynağının karbondioksit olduğunu ispatlamak isteyen öğ- I IK
renci hangi deney düzeneğini kullanmalıdır? Gerekçenizi belirtiniz.

5. B düzeneğinde fotosentez sonucu üretilen glikozda işaretli oksijene rastlanır mı? Gerekçenizi belirtiniz. 2. Bitkilerin azalmasının sonuçlarını yukarıdaki şekle bakarak açıklayınız.

2. Yönerge Aşağıdaki metinden yararlanarak 3, 4 ve 5. soruları cevaplayınız.
6. C düzeneğindeki kapta bulunan su molekülündeki işaretli oksijene, algin fotosentezde ürettiği han-
gi molekülde rastlanması beklenir? Gerekçenizi belirtiniz. Bitkiler gündüz hem fotosentez hem de solunum yapar. Fotosentez sonucunda besin ve oksijen üretildi-
ği için madde artışı olur. Gece doğal ortamlarda fotosentez durur fakat solunum devam eder. Diğer bir
deyişle canlılar ortama CO verirler fakat fotosentez durduğu için ortamdaki CO tüketilmez. Solunum-
2
2
da besin kullanıldığı için ağırlık azalır.
Fotosentez hızı = Solunum hızı olursa:
O li solunumda üretilen CO ve fotosentezde üretilen O atmosfere verilmeyecek, atmosferden de O ve
2
2
2
2
CO alınmayacaktır. Bitkide üretilen besin aynı ölçüde tüketileceği için ağırlığın değişmesi beklenmez.
7. Fotosentezde atmosfere verilen oksijenin kaynağının su olduğunu ispatlamak isteyen öğrenci hangi 2
deney düzeneğini kullanmalıdır? 3. Fotosentez hızı > Solunum hızı olması durumunda O , CO ve besin miktarı açısından sonuçları-
nın neler olduğunu açıklayınız. 2 2

108
Hazırlayan: Fadimenur VURAT