Page 110 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 51

2. ÜNİTE > Canlılarda Enerji Dönüşümleri Kazanım 12.2.4.3. Fotosentez ve solunum ilişkisi ile ilgili çıkarımlarda bulunur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi ENERJİNİN DÖNÜŞÜMÜ 20 dk.

Amacı Fotosentez ve solunumla ilgili çıkarımlarda bulunabilme. Bireysel
1. Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak 1 ve 2. soruları cevaplayınız.

Tüm canlıların hayatını sürdürebilmesi için enerjiye ihtiyacı vardır ve bu enerji besinlerden alınır. Eko-
sistemdeki fotosentetik canlılar, güneş enerjisini fotosentez yoluyla kimyasal enerjiye çevirerek besinle-
rin yapısında depo eder. Besinlerin hücre içerisindeki mitokondrilerde oksijen yardımıyla parçalanması
sonucunda da bu enerji oksijenli solunum yoluyla elde edilir. Fotosentez yalnızca klorofil bulunan hüc-
relerde, oksijenli solunum ise birçok canlı hücrede gerçekleşir. Fotosentez ve oksijenli solunum tepki-
meleri arasında birbirlerini tamamlayıcı bir ilişki bulunmaktadır. Fotosentez ile oluşturulan O ve be-
2
sinler oksijenli solunumda kullanılır. Oksijenli solunumun yan ürünleri olan CO ve H O, fotosentezin
2
2
ham maddesidir. Fotosentez ürünleri olmadan oksijenli solunum, oksijenli solunum ürünleri olmadan
da fotosentez gerçekleşemez.
1. Yaşamın devamı için gerekli olan fotosentez – oksijenli solunum döngüsünde görev alan organelleri,
üretilen ve tüketilen maddeleri aşağıdaki şekil üzerinde gösteriniz.

I IK

2. Bitkilerin azalmasının sonuçlarını yukarıdaki şekle bakarak açıklayınız.

2. Yönerge Aşağıdaki metinden yararlanarak 3, 4 ve 5. soruları cevaplayınız.

Bitkiler gündüz hem fotosentez hem de solunum yapar. Fotosentez sonucunda besin ve oksijen üretildi-
ği için madde artışı olur. Gece doğal ortamlarda fotosentez durur fakat solunum devam eder. Diğer bir
deyişle canlılar ortama CO verirler fakat fotosentez durduğu için ortamdaki CO tüketilmez. Solunum-
2
2
da besin kullanıldığı için ağırlık azalır.
Fotosentez hızı = Solunum hızı olursa:
O li solunumda üretilen CO ve fotosentezde üretilen O atmosfere verilmeyecek, atmosferden de O ve
2
2
2
2
CO alınmayacaktır. Bitkide üretilen besin aynı ölçüde tüketileceği için ağırlığın değişmesi beklenmez.
2
3. Fotosentez hızı > Solunum hızı olması durumunda O , CO ve besin miktarı açısından sonuçları-
2
2
nın neler olduğunu açıklayınız.

109