Page 112 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 52

2. ÜNİTE > Canlılarda Enerji Dönüşümleri Kazanım 12.2.4.3. Fotosentez ve solunum ilişkisi ile ilgili çıkarımlarda bulunur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Sınıflandırma Becerisi
Etkinlik İsmi YAPIM VE YIKIM 25 dk.

Amacı Deney düzeneklerinden yararlanarak fotosentez ve solunum ilişkisi hakkında çıkarımlarda bulunabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Fotosentez ve solunum tepkimeleri arasında birbirlerini tamamlayıcı bir ilişki bulunmaktadır. Fotosen-
tez yoluyla oluşan besinler solunumda kullanılır. Solunumun yan ürünleri olan CO2 ve H2O, fotosen-
tezin ham maddesini oluşturur. Fotosentez ürünleri olmadan solunum, solunum ürünleri olmadan da
fotosentez gerçekleşemez.

Enerj + Isı

CO + H O
2
2

Kloroplast Gl koz + O M tokondr
2
Görsel: Fotosentez ve solunum ilişkisi

Bitkiler solunumu sürekli yaparken fotosentezi ancak ışık varlığında yaparlar. Gündüzleri öğlen vak-
ti fotosentez hızı solunum hızından fazladır. Bu yüzden bitkiler, solunum sonucu ürettikleri CO2 ve
H2O’yu atmosfere vermeden fotosentezde kullanır. Sabah ve akşama doğru ışık şiddeti az olduğu için
bitkide fotosentez hızı, solunum hızından düşük olabilir. Böylesi bir durumda solunum sonucu üretilen
CO2’nin bir kısmı fotosentezde kullanılırken geri kalan kısmı atmosfere verilir. Fotosentezde üretilen O2
solunum için yeterli olmadığından atmosferden de O2 alınır.

1.
a b c

Yukarıdaki deney düzeneklerinde canlılar, aydınlık bir ortamda ve cam kapların içinde bulunmak-
tadır. a düzeneğindeki bitkinin fotosentez hızı, şapkalı mantarın ve bitkinin solunum hızlarının
toplamına eşittir. Kaplardaki CO2/O2 oranının zamanla nasıl değiştiğini açıklayınız.

111