Page 15 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 15
4 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
2. Bir bilim insanı, “Genetik bilgiyi taşıyan DNA’dır. RNA ise DNA tarafından taşınan genetik bil-
ginin kullanılmasını sağlar.” görüşünü savunmaktadır. Bu bilginin doğruluğunu kanıtlayacak bir
argüman ortaya koyunuz.
Yönerge Aşağıdaki metin ve görselden faydalanarak soruları cevaplayınız.
DNA’nın hücrede sürekli farklı isimlerde karşımıza çıktığını fark etmişsinizdir. Bazı yerlerde kromatin
iplik, bazı yerlerde kromozom, bazı yerlerde kardeş kromatit denir. DNA’nın yapısını hatırlayalım.
DNA nükleotit denilen yapı birimlerinden oluşur. Nükleotitler ise azotlu organik baz, şeker ve fosfat
3. Bir öğrenci tRNA’nın şekli üzerinde incelemeler yaptıktan sonra DNA ile benzer noktalarının oldu- gruplarından oluşur. Fosfat ve şeker, DNA’nın omurgasını oluşturan merdivenin iki bacağı şeklindedir.
ğu görüşünü ifade etmiştir. Bu görüşün nedeninin ne olabileceğini açıklayınız. Merdiven basamakları ise azotlu organik bazlardır. Merdivenin sarmal bir şekli vardır.
Genler, bir protein ya da RNA sentezi için gerekli tüm bilgiyi taşıyan DNA birimidir. İnsanda toplam
gen sayısı yaklaşık 21.000’dir. Organizmanın DNA’sı genom olarak adlandırılır. Kromatin ise DNA ve
histon proteinin oluşturduğu kromatin ipliklerin tamamıdır. Bu proteinlerin çoğu histon proteinleridir.
Hücre bölünmediği zamanlarda DNA, kromatin iplikler şeklindedir. Hücre bölüneceği zaman kromatin
iplikler kendi üzerinde katlanarak kromozomları oluşturur. Kromozom, DNA eşlenmesinden dolayı
birbirinin aynısı olan iki parçadan oluşur. Bu parçaların her birine kromatit denir. Bu kromatitler aynı
DNA’ları bulundurduğu için kardeş kromatitler olarak adlandırılır. DNA'nın paketlenmiş hâlidir.
4. Bir DNA molekülünün replikasyonu sırasında meydana gelen hatanın RNA üzerinde etkisi var
mıdır? Sonuçlarının neler olabileceğini açıklayınız.
Kromozom
Kromat n
pl k
5. DNA, iki nükleik asit zincirinden meydana gelen sarmal bir moleküldür. Isıtıldığında denatü-
rasyona uğrar ve iplikler birbirinden ayrılır. Bir bilim insanı toplam nükleotit sayısı aynı olan
iki farklı DNA örneğini denatüre etmek amacıyla ısıtmaya başlamış ve geçen süreyi not almıştır. H ston
1. DNA’nın 2. DNA’dan çok daha uzun sürede denatüre olduğunu tespit etmiştir. Bu durumun
nedenini açıklayınız. DNA Ç sarmal
Görsel: Genetik materyalin organizasyonu
1. Ökaryotik bir hücre bölünmeye hazırlandığında kromatin ipliklerin neden kromozomlara dönüş-
6. Omurgalı canlıların deri hücrelerinde melanin geni aktifken hemoglobin geni aktif değildir. Bu mek zorunda olduğunu belirtiniz.
durumun genetik materyalin hangi özelliğini örneklemekte olduğunu açıklayınız.
14
Hazırlayan: Serpil AKTEPE
