Page 276 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

FİZİK 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARIAP ANAHTARLARI
CEV
2 Nanoteknoloji, 21. yüzyıla damgasını vuran popüler bir ge- Etkinlik No.: 149
lişme olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde bu alandaki
ilerlemelerin insanoğlunun daha rahat bir Dünya oluşturma 1. Yönerge
çabalarının sonucu olarak ortaya çıktığı görülmektedir. Na- 1 Atomun çevresindeki elektron fotonu soğurarak enerji kazan-
noteknoloji, günümüzde birçok alanda hayatımızı kolaylaş- mış ve üst yörüngelerden birine çıkmıştır. Atomun yarıçapının
tıran uygulamalar içermektedir. Hayatımızın her alanında artması, çekirdeğin çevresindeki elektronların bulunduğu yö-
kullanılan bu teknolojik ürünlerin sürekli olarak daha akıllı rüngenin üstündeki yörüngelerden birine çıkması ile gerçek-
hâle geldiklerine şahit olmaktayız. Nanoteknoloji alanındaki leşebilir.
uygulamaları belirli alanlarla sınırlamak uygun değildir. Bi-
-8
lim ve teknolojinin neredeyse her alanında yapılan çalışmalar 2 Uyarılmış elektron, 10 s gibi çok kısa bir zaman aralığında
sayesinde çeşitliliği ve kullanım alanı hızla artan nanomalze- foton salarak temel enerji seviyesine geri gelir. Bu şekilde ato-
melerin çok yakın bir gelecekte hayatın her alanına gireceği mun yarıçapı küçülür. Elektronun toplam enerjisi azalır, bağ-
aşikârdır. Önümüzdeki yıllarda nanomalzemeler yiyeceğimiz lanma enerjisi artar.
gıdalardan üzerimize giyeceğimiz elbiselere, kullanacağımız 2. Yönerge
otomobillerden bilgisayarların gücüne, hastalıklardan kurtul-
mak için kullanacağımız ilaçlardan içerisinde ikamet ettiğimiz 1 Uyarılmış atom, fotonlarla bombardıman edilmeye devam
evlere ve daha sayamadığımız birçok alanda hayatımıza tama- edildiğinde uyarılma düzeyindeki elektron yoğunluğu artar.
men girecektir. Kendini temizleme özelliğine sahip duvar bo- Fotonlar gönderilmeye devam edilerek elektronlar temel hâle
yaları, kir tutmayan halı ve kumaşlar, kırışmayan kıyafetler na- dönmeye zorlanır.
noteknoloji sayesinde günlük hayatımıza girmiştir. Suyu ittiği
için sileceğe gerek duymayan otomobil camları, kendi kendini Uyarılmış elektron, temel enerji seviyesine inerken foton salar.
temizleyen bina dış cepheleri, yosun ve deniz hayvanlarının Salınan bu fotonların aynı doğrultuda ilerlemesini sağlamak
yapışmadığı gemi dış yüzey boyaları ve sürtünmesiz yüzeyler için ayna kullanılmaktadır.
yakın bir gelecekte üretilebilecektir. Tıp alanında kullanılan 2 Uyarılmış emisyon yoluyla elde edilir.
nanorobotlar, ilerleyen zamanlarda vücuttaki hastalıkları tes-
pit edebilir ve hastalıklı hücreleri yok edip hasarlı hücreleri Dalga boyları aynı olan fotonlardan oluştukları için tek
onarabilir hâle gelecektir. İnsanlık açısından büyük bir değişim renklidir. Gözle görülebilir.
ve dönüşüm söz konusu olacağından ülkelerin bu gelişmelerin Dağılmadan yayılabilir.
olası sonuçları üzerinde düşünmesi gerekmektedir. Bu gelişen
teknolojinin gerisinde kalmamak için gerekli teknolojik yatı- LASER ışınları tek bir noktaya odaklanarak bu noktalarda
rımların yapılması ve bu alanda çalışacak insan gücünün yetiş- yüksek sıcaklık elde edilebilir. Bu özelliği ile delme, kesme
tirilmesi gerekmektedir. ve buharlaştırma olaylarında kullanılır.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders
Kitabı, Sayfa: 260 - 261. Kitabı, Sayfa: 263 - 264.
Etkinlik No.: 148 Etkinlik No.: 150
1. Yönerge 1 Malzeme Üretimi: LASER’li dökme, LASER taramalı sinterle-
1 LASER ışınları uyarılmış emisyon yoluyla oluşturulur. Uyarıl- me ile üç boyutlu karmaşık parçaların üretimi yapılabilir. LA-
mış emisyonda enerji alarak bir üst enerji seviyelerine çıkan SER’li ayırma ve talaş kaldırma yöntemlerinde delme, kesme,
elektronlar, aldığı enerjiye sahip fotonlarla bombardıman edil- oyuk açma gibi işlemler yapılır. LASER kaynağı ile lehimleme,
diğinde temel enerji seviyesine iner. Elektronların temel enerji üretim sanayisinde sıkça kullanılmaktadır.
seviyesine inerken yaydığı fotonların enerjisi, bombardıman Tıp: LASER teknolojisi, birçok hastalığın tanısında ve iyileş-
edildikleri fotonların enerjisine eşit olur. Bu olay meydana ge- tirilmesinde kullanılır. Diş, diş eti ve göz operasyonlarında,
lirken gelen fotonun enerjisi absorbe edilmez. Böylece foton burun kanamalarının tedavisinde kullanılır. LASER’ler, tedavi
sayısı bir iken ikiye, iki iken dörde çıkar. Böylece katlanarak amaçlı olarak birçok ameliyatta kullanılır.
bir foton çığı oluşur.
Ölçme-Analiz: Uzaklık, alan, hacim ölçümlerinde LASER’ler
2 LASER ışınlarında karşılıklı ve birbirine paralel aynalar kul- neredeyse tam sonuç verir. LASER’ler, yön ve yükselti ölçü-
lanılır. Kullanılan aynalardan biri tam yansıtma özelliğine sa- münde, hız kontrol radarlarında, uçak ve gemilerin koordinat-
hiptir. Diğer ayna ise %90-95 oranında bir yansıtma özelliğine larının bulunmasında kullanılır.
sahiptir. Az da olsa geçirgen özelliğe sahip olan ayna aynı za-
manda LASER ışınlarının kaçış noktalarını oluşturur. Lojistik: Marketlerde ve lojistik hizmetlerde barkod okunma-
sında yararlanılır.
3
LASER Işınları Normal Lamba Işını Kumanda: Bazı fiziksel ve kimyasal olayların uzaktan, temas-
LASER Işınlarının fotonları Normal ışıkta faklı fazlara sız biçimde kontrol edilmesinde LASER’lerden yararlanılır.
aynı fazdadır. sahip fotonlar bulunur. Fiber Optik Kablo: LASER sinyalleriyle kodlanan verilerin
Normal ışık tek renk fiber optik kablolar kullanılarak uzak mesafelere minimum
LASER Işınları tek renk- olabileceği gibi farklı kayıpla aktarılması sağlanmaktadır.
tedir. renklerin birleşimi şeklinde 2 Üçüncü endüstri devrimi ile birlikte üretimin otomasyonu
de olabilir. sağlanmış ve modern gelişmelerin temeli atılmıştır. Diğer
Çok uzaklara dağılmadan Çok uzaklara gidildikçe gelişmelerle birlikte LASER teknolojileri; telekomünikasyon,
yayılabilir. dağılır. nükleer ve biyogenetik gibi bilimlerin gelişiminin önünü aç-
mıştır.
Yansıma ve kırınıma uğrar. Yansıma ve kırınıma uğrar.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders
Kitabı, Sayfa: 263 - 264.
274