Page 274 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

FİZİK 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEV
CEVAP ANAHTARLARIAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.: 140 4 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh-
temel cevap şöyledir: Nanoteknoloji askerî alanda (hafif,
1 Hareket esnasında rayların üzerinde duran bu trenlerde ray- dayanıklı ve daha fazla koruma sağlayacak malzeme gelişti-
larla tren arasında temas olmadığından sürtünme kuvveti bü- rilmesinde), bilgi enformasyonda (biyorobotlar, mikro ve na-
yük ölçüde azalır. Böylece enerji kaybı çok az olur ve trenler norobotlar, dijital etiketleme, mikro konumlandırmalı sensör,
çok yüksek hızda hareket edebilir. mikro harekete duyarlı sensörler, dijital ID, mikro IR sensör-
2 Parçacık hızlandırıcılarda, çok yüksek hızlarda hareket eden ler, gece görüş cihazları, termal kameralar), malzeme alanın-
parçacıkların istenilen doğrultuda hareket etmesini sağlamak da (hafif koruyuculu kıyafetler, akıllı üniformalar, görünmez
O
için yüksek şiddette manyetik alanlara ihtiyaç vardır. Bunu malzemeler, esnek katı malzemeler, nano zırh, 360 görüş),
sağlamak için süper iletkenler kullanılır. biyoloji alanında (biyolojik koruma, kimyasal koruma, sinir
kas uyarıcı, biyo mekanik karışımlar), enerji alanında (mikro
3 Görüntüleme ve teşhis alanında kullanılan MR (manyetik re- lazer, elektromanyetik bomba, nano patlayıcılar), otomasyon
zonans) görüntüleme sistemlerinde süper iletkenlerden yarar- alanında (hafif kırılmaz malzemeler, kırılmaz cam teknolojisi,
lanılır. Bu cihazların yüksek çözünürlüğü sayesinde yumuşak renk değiştiren boyalar, kirlenmez kumaşlar) ve sağlık alanın-
doku rahatsızlıkları hasta radyasyona maruz bırakılmadan da (akıllı tablet, nano robotlar, damar yolunda görüntülü ha-
teşhis edilebilir. reket eden mikro kamera ve ahtapot cerrahi makaslar) yapılan
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders üretimler bir ülkenin ekonomik kalkınmasına, savunma sana-
Kitabı, Sayfa: 255 - 256. yinin geliştirilmesine, sağlık uygulamalarına ve sosyal yaşamın
kolaylaşmasına katkı sağlar.
Etkinlik No.: 141
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders
1 Parçacık hızlandırıcılarda, hızlandırılan atom altı parçacıkları Kitabı, Sayfa: 258 - 259.
ışık hızına yakın hızlarda hareket ederken merkeze bağlı tutu-
labilmesi için gerekli olan güçlü mıknatıslar süper iletkenler ile Etkinlik No.: 143
yapılabilmektedir. 1 Nanobilim olarak adlandırılır.
2 Süper iletken kablolar, elektrik devreleri, gemi itme sistemleri,
rüzgâr türbinleri gibi enerji ile ilgili birçok alanda kullanıla- 2 Nanoteknolojik malzemeler.
bilir. 3 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh-
3 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh- temel cevap şöyledir: Atomik boyutta görüntülemeyi ve buna
temel cevaplar: bağlı olarak deneysel yöntemlerin geliştirilmesini, nano boyut-
Evet, oda sıcaklığında süper iletken elde edilebilir. Çünkü ta ölçüm yapabilme teknikleri ile çok küçük boyutlarda malze-
süper iletkenliği denenmemiş birçok madde vardır. me üretebilmeyi ve bu malzemelerin yapısını atomik boyutta
Hayır, oda sıcaklığında süper iletkenlik elde edilemez. Çün- kontrol edebilmeyi sağlar. Bu teknolojik gelişmeler sayesinde
kü şimdiye kadar 117 K (-156 ºC) sıcaklığın üstüne çıkıla- nano boyutta robotlar, şimdikinden çok daha hızlı bilgisayar-
mamıştır. lar ve betondan daha dayanıklı elastik binalar yapılabilir.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders
Kitabı, Sayfa: 255 - 256. Kitabı, Sayfa: 258.
Etkinlik No.: 142 Etkinlik No.: 144
1 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh- 1 Karbon ve hidrojen atomlarının sentezlenmesi basit ve daya-
temel cevap şöyledir: Termal kıyafetler, leke bırakmayan cam nıklıkları fazla olduğu için araba şasesinde bu atomlar kulla-
bezleri, ışığı görünce renk değiştiren elbiseler, kir tutmayan nılmaktadır.
kumaşlar, hem uzağı hem de yakını gösterebilen gözlük camı, 2 Fulleren; 60 tane karbon atomundan oluşmuş, top şeklindeki
mikro lazerler, birçok elektronik malzemenin yaptığı işi tek
başına yapan mikro işlemci ve çipler, 360 görüş açısı sağlayan kapalı kafes yapıdadır. Dayanıklı yapısından ve şeklinden do-
O
kamera mercekleri, kurşun geçirmeyen cam filmleri, sinir kas layı araba tekerlerinde tercih edilmektedir.
uyarıcıları ve kanser tedavisinde kullanılan robotların tasarım 3 Altın normalde sarı olmasına karşın nano ölçeklerde kızı-
ve yapım aşamasında nanobilimden faydalanılmıştır. lımsı görünmektedir. Bu sebeple altın kaplama arabalara
2 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh- “Mars” (kızıl gezegen) ismi verilmiş olabilir.
temel cevap şöyledir: Grafen pil nanoteknoloji ile oluşturul- Bakır normalde kızılımsı bir renge sahiptir ancak nano bo-
muş bir pil teknolojisidir. Bu teknoloji, şarj edilebilir pillerin yutlarda saydam hâle gelmektedir. Bu sebeple bakır kapla-
şarj esnasında ısınma ve patlama sorununu ortadan kaldırıp ma arabalara “Hayalet” ismi verilmiş olabilir.
kısa sürede şarj edilebilmesini, istenildiğinde de ısınmadan
hızlı deşarj olabilmesini sağlayan bir özelliğe sahiptir. Alüminyum yanıcı olmadığı hâlde nano boyutlarda yanıcı
3 Halen Bilkent Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma Merkezi madde özelliği gösterir. Bu sebeple alüminyum kaplama
(NANOTAM) başkanlığını yürüten ve 39 yaşında geliştirdi- arabalara “Kıvılcım” ismi verilmiş olabilir.
ği yöntemle DVD’nin depolama kapasitesini 100 kat arttıran Malzeme biliminde esneme, uzama ve şekil değiştirme özel-
projesiyle AB’nin Bilim Oscarı olan Descartes Bilim Ödülü’nü liğine sahip maddelere sünek denir. Normalde kırılgan bir
almaya layık görülen ilk Türk bilim insanıdır. Ayrıca ışığın ters malzeme olan seramik, nano boyutlarda kolaylıkla deforme
yönde kırılmasını sağlayan “meta malzeme” ya da “solak mal- olup şekillendirilebilir. Bu sebeple seramik kaplama araba-
zeme” mucidi olan Prof. Dr. Ekmel Özbay ülkemizde nano- lara “Sünek” ismi verilmiş olabilir.
teknolojinin gelişmesine ışık tutmuş ve uluslararası yayınlarda
çok sayıda makale ve yazısı yayınlanmış bir bilim insanımızdır. 4 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh-
temel cevap şöyledir: Futbol maçları, motosiklet yarışları vb.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders
Kitabı, Sayfa: 259 - 260.

272