Page 271 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 12

CEVAP ANAHTARLARI
3 Güneşe tutulan bir avuç kumun içerisinde yer alan ve parlayan 2 Bitkiler çeşitli dalga boyundaki ışığa karşı farklı duyarlılığa
şeffaf yapılar, silisyum adlı elementin doğadaki hâlidir. Ku- sahiptir. Fotosentez hızları, çimlenme süreleri, meyvenin ol-
mun içindeki silisyum genellikle doğada SiO (Silisyum diok- gunlaşma döneminde ışığın dalga boyuna göre farklılık göste-
2
sit) şeklinde bileşik hâlde bulunur. Silisyum doğal hâlde iken rir. Günümüzde ışığın istenilen dalga boylarında ayarlanabilir
elektriği iletmez. Saflaştırma işlemine tabi tutularak maddeye olmasından dolayı LED’ler bitki yetiştiriciliğinde ve seracılıkta
iletkenlik özelliği kazandırılır. kullanılmaktadır.
SiO + 2OC → Si + 2CO reaksiyonu ile elde edilen silisyum 3 Enerji tasarrufu çok yüksektir. Kullanım ömürleri çok
2
%90 civarında saflık oranına sahiptir. uzundur.
Si + 4HCI → SiCI + 2H işlemine tabi tutulur. CO salınımı çok düşüktür.
2
4 4 2 Bakım maliyetleri düşüktür.
Sonra SiCI + 2H → Si + 4HCI şeklinde hidrojen ile indirgen- Açısı ayarlanabilir beyaz ışık verebilirler. Farklı renk ışık
4
2
diğinde elde edilen silisyum %100 saf silisyumdur. Saf silisyum yayabilirler.
bor, arsenik, galyum ya da fosfor ile katkılanarak elektronik
malzemelerin temel yapı taşı hâline dönüşmüş olur. 4 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh-
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders temelcevaplar şöyledir:
Kitabı, Sayfa: 245-247. Otomotiv Sektöründe: Gün ışığına yakın far ışığı, uzak me-
safeleri aydınlatan far sistemleri, harekete duyarlı güvenlik
Etkinlik No.: 131
sistemleri, araç içi aydınlanma sistemleri gibi alanlarda kulla-
1 Akımın tek yönde akmasını sağlayan elektronik devre elema- nılmaktadır.
nıdır. Tıp Sektöründe: Farklı dalga boyundaki LED sistemleri çeşitli
Silisyum ya da germanyum yarı iletkenlerine bor, arsenik, gal- tedavilerde kullanılmaktadır. Cilt kırışıklığı oluşumunu azalt-
yum ya da fosfor ilave edilerek oluşturulan P ve N yarı iletken mada, cilt lekelerinin tedavisinde, prematüre doğan bebeklerin
malzemelerinin birleştirilmesi sonucunda oluşturulur. kuvöz bakımlarında, birçok tıbbi medikal aletin ekran tekno-
2 Anot (+) Katot (-) Anot (+) Katot (-) lojisinde kullanılmaktadır.
Görüntü Sistemlerinde: LED, OLED ve AMOLED ekranlar
3 Elektrik akımını yükseltme ve anahtarlama görevi yapan elekt- görüntü kalitesi yüksek ekran sistemleri ihtiyacı olan birçok
ronik devre elemanıdır. alanda kullanılmaktadır.
Silisyum ya da germanyum yarı iletkenlerine bor, arsenik, gal- Aydınlatma Sistemlerinde: Tasarruflu, ömrü uzun ve kullanı-
yum ya da fosfor ilave edilerek oluşturulan P ve N yarı iletken mı kolay olduğu için bir çok alanda kullanılmaktadır.
malzemelerinin PNP ya da NPN şeklinde birleştirilmesi sonu-
cunda oluşturulur. Tarım Sektöründe: Seracılıkta, bitki yetiştiriciliğinde, ipek
böceği üretiminde ayarlanabilen ışık renkleri ile kullanılmak-
4 NPN tipi transistörler PNP tipi transistörler tadır.
N P N C P N P C Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders
E B C E B C
B B Kitabı, Sayfa: 248.
E E
Etkinlik No.: 133
5 Yarı iletken malzemelerin bulunuşu ile özellikle transistörle-
rin yapılması, günümüzde kullanılan teknolojinin alt yapısını 1 Reklam Panoları: Diğer kaynaklara göre daha fazla renk se-
oluşturmuştur. Çok küçük yapıda ancak güçlü teknolojik alet- çeneği sunması, daha parlak olması, ışık verme hızının diğer
lerin tasarlanmasına olanak sağlamıştır. kaynaklara göre çok yüksek olması, uzun ömürlü ve dayanıklı
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders olması LED’lerin tercih edilmesini sağlamıştır.
Kitabı, Sayfa: 245-247.
Araç Farları: Gün ışığına yakın renkte ışık elde edilebilmesi,
Etkinlik No.: 132 dayanıklı ve uzun ömürlü olması, ışık açısının ve şiddetinin
ayarlanabilmesi farlarda kullanılmasını sağlamıştır.
1 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh-
temel cevap şöyledir: Sokak ve Mekân Aydınlatmaları: Tasarruflu ve uzun ömürlü
LED Saatleri olmaları, karbondioksit salınımının diğer kaynaklara göre çok
Bilgisayar, televizyon gibi aletlerin ekranından yayılan ışığın düşük olması en önemli tercih nedenidir.
şiddetini ve dalga boyunu kullanıcı mesafesine göre ayarla- Tavukçuluk: Yumurta veya et tavukçuluğunda tavukların be-
ma teknolojisine dönüşebilir. lirli dalga boyunda ışıkla gelişimleri kontrol altına alınmakta-
Mekân aydınlatmaları için otonom sistemlere dönüşebilir. dır.
Okullarda aydınlatma sistemlerinde kullanılabilir. Televizyon Ekranları: Renk sayısının yüksek olması, daya-
Araba teknolojilerinde sürücü konforu ve emniyeti için kul- nıklılığı, tasarruflu olması LCD teknolojisini daha kullanışlı
lanılabilir. seviyelere çıkarmıştır.
LED Spreyler
Bu teknoloji geliştirilerek kalem hâline getirilebilir. 2 a) Uykusuzluğun nedeni gece gündüz kavramının olmaması-
Bu uygulamaya uygun yazı tahtaları ile oklularda kullanı- dır.
labilir. b) İnsan vücudu, günün belirli saatlerinde gelen ışığın dalga
Optik–LED Anahtarlar boyuna göre farklı hormonlar salar. Bu hormonlar vücut
Güvenlik sistemlerinde kullanılabilir. ve psikolojik sağlık açısından çok önemlidir. Günün belirli
Trafikte güvenlik uyarı sistemlerinde (yaya veya araç hare- saatlerinde bu dalga boylarında ışığı LED’ler sayesinde oluş-
turarak bu sorunun çözümünü sağlayabiliriz.
ketlerinin takibinde) kullanılabilir.
Trafik yoğunluğuna göre değişebilen otonom sinyalizasyon
sistemlerinde kullanılabilir.
269