Page 273 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 12

CEVAP ANAHTARLARI
3 Güneş pillerinin kullanım alanları: 2. Yönerge
Aydınlatma sistemleri 1 Grafiğe göre süper iletken, sıcaklığı belli bir değerin altına düş-
Deniz fenerleri tüğünde direnci sıfır olan malzemedir. Süper iletken olmayan
Uzay araçlarının enerji ihtiyacı metallerin sıcaklığı ne kadar düşürülürse düşürülsün dirençle-
Sokak lambaları ri sıfır olmamaktadır.
Trafik ışıkları 2 T = 4 K’dir.
Evlerin elektrik ihtiyacında c
Saat ve hesap makinelerinde 3 Süper iletkenlik özelliği taşıyan bir malzemede direnç sıfır ola-
cağından bu malzemelerin kullanıldığı elektronik sistemlerde
4 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh- dirençten kaynaklanan ısı kaybı oluşmayacaktır.
temel cevaplar şöyledir: Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders
Tarımda sulama alanında enerji ihtiyacını karşılayabilir. Kitabı, Sayfa: 254 - 255.
Maliyetlerin düşürülmesi ve tedarik zincirinin artması so-
nucu her mesken kendi elektriğini kolaylıkla üretebilir. Etkinlik No.: 139
Otomotiv sektöründe tamamen güneş enerjisine geçilebilir. 2. Yönerge
Taşımacılık (deniz, kara, hava) sektöründe kullanılması ma- Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muhtemel
liyetleri çok düşürmekle kalmayıp fosil yakıtların çevreye cevap şöyledir:
verdiği zararı da ortadan kaldırılabilir.
Fabrikaların enerji ihtiyacının karşılanması üretim ve mali- C.1. Süper iletkenlikle ilgili çalışmalar ilk kez 1908 yılında Hol-
yet bileşenlerini olumlu etkileyecektir. landalı fizikçi Heike Kamerlingh Onnes’in helyumu sıvılaştırması
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders ile başlamıştır. Sıvı helyumun üretilmesiyle katı maddelerin düşük
sıcaklıklardaki fiziksel özelliklerini inceleme imkânı sağlanmıştır.
Kitabı, Sayfa: 248 - 252. Heike Kamerling Onnes, bu alandaki çalışmalarıyla 1913 yılında
Etkinlik No.: 136 Nobel Ödülü almıştır.
1. Yönerge C.2. Bu keşiften sonra çok sayıda element, alaşım ve bileşiklerin
düşük sıcaklıkta iletkenlikleri incelenmiş; hangi katıların hangi kri-
Aşağıdaki tasarım, örnek olarak verilmiştir. Bu etkinlikte asıl amaç, tik sıcaklıkta süper iletken olduğu tespit edilmiş ve bu maddelerin
öğrencilerin özgün tasarımlar yapabilmesidir. özellikleri incelenerek endüstriyel kullanıma yönelik çalışmalar
Güneş enerjili şapka: Güneş enerjisinin kullanıldığı bir şapka yapı- yapılmıştır.
larak güneş enerjsi elektrik enerjisine dönüştürülür. Bu enerji, şap- Ç.1. Her madde süper iletken olamaz.
kada yer alan jak girişi sayesinde küçük cihazları çalıştırabilir. Bu
sayede şarjı bitmiş telefonlar; sahilde, çarşıda, pazarda, yolculukta Ç.2. Oda sıcaklığında iyi iletken olarak bilinen demir, gümüş, altın
kolayca şarj edilebilir. ve bakır soğutulduğunda süper iletkenlik göstermez. Bilinen süper
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders iletkenlerin birçoğu alaşım ve bileşiklerdir.
Kitabı, Sayfa: 248 - 252.
D.1. Süper iletkenlerin kritik sıcaklıkta sıfır direnç göstermelerinin
yanı sıra yakınlarında bulunan herhangi bir manyetik alanı dışla-
Etkinlik No.: 137
maları da ayırt edici özelliklerindendir.
2. Yönerge
D.2. Bir mıknatıs, kritik sıcaklığın altında bulunan bir süper iletke-
Öğrenci gruplarının çalışması dikkate alınmalıdır. ni zıt kutuplu bir mıknatıs gibi iter.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders
Kitabı, Sayfa: 251 - 252. E.1. Kritik manyetik alan, süper iletkenliğin sınıflandırılmasında
kullanılan en yaygın kriterdir. Kritik manyetik alan, kritik sıcaklık
Etkinlik No.: 138 ile uyum içindedir. Süper iletken malzemeler, kritik manyetik alan
durumuna göre I. tip ve II. tip süper iletkenler olmak üzere ikiye
1. Yönerge
ayrılır.
Öz direnç (Ω.m)
E.2. I. tip süper iletkenler, sadece belirli bir kritik manyetik alan
230 Kalay değerinin altında; II. tip süper iletkenler, alt ve üst kritik alanlar
olmak üzere iki kritik manyetik alan değerinde süper iletkenlik
davranışı gösterir.
200
F.1. Elektrik akımına karşı oluşan direncin kritik bir sıcaklık de-
ğerinde tamamen ortadan kalkması ve elektronların dirençle kar-
şılaşmaması.
150
F.2. Süper iletkenin içine manyetik alanın nüfuz edememesi.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders
Kitabı, Sayfa: 254 - 255.
100

Gümüş
50

0 5 10 15 Sıcaklık (K)
271