Page 106 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 12 50

3. ÜNİTE > Organik Bileşikler
Kazanım 12.3.5.1: Karbonil bileşiklerini sınıflandırarak adlarını, formüllerini, özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar.
a. Aldehit ve ketonları ayırt edecek düzeyde yapısal ilişki kurularak indirgenme-yükseltgenme özelliklerinin karşılaştırılması sağlanır.
c. Aldehit ve ketonların fonksiyonel grup izomerliklerine değinilir.
Genel Beceriler: Karar Verme Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi VÜCUTTA NELER OLUYOR? 30 dk.
Amacı Aldehit ve ketonların özelliklerini kıyaslayarak ayırt edebilme. Bireysel

1. Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplandırınız.

Vücudumuzun kullandığı bileşikler ve bu bileşiklerin oluşturduğu tepkimeler kimya açısından önemli
bir değere sahiptir. Örneğin A vitamini olarak bilinen retinol göz sağlığı açısından vazgeçilmezdir. Ha-
vuç gibi beta karoten kaynaklarında bol miktarda bulunan A vitamini, gözde aldehit formu olan reti-
naldehite dönüşerek opsin proteini ile birleşir ve karanlıkta görmenin temelini oluşturur. Bu yüzden A
vitamini eksikliği gece körlüğüne neden olmaktadır. A vitamininin aşırı tüketiminde ise A vitaminin-
den oluşan retinoik asit kemik dokularını olumsuz yönde etkileyerek kemik erimesinin sebeplerinden
birini oluşturur.
CH 3 CH 3
H C CH 3
3
1

2 OH

Retinol (A vitamini) CH 3

1. Vücuda alınan retinol, hangi tepkimeler sonucunda retinaldehite ve retinoik aside dönüşmüş olabilir?
Retinaldehit ve retinoik asidin yapı formüllerini yazarak açıklayınız.

2. Yapısında karbonil grubu içeren bileşikler polar özellikte olduğu için suda çözünmesi beklenir. Hal-
buki retinaldehit suda neredeyse hiç çözünmez. Retinaldehitin suda çözünmeme nedeni ne olabilir?
Yağda çözünen vitaminlerde benzer bir ilişki var mıdır? Araştırınız.

3. Retinolde bulunan –OH grubu 1. karbon yerine 2. karbona bağlı olmuş olsaydı A vitamini vücutta
hangi bileşik grubuna dönüşürdü? Araştırınız.

107