Page 245 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 9 155

6. ÜNİTE > Elektrostatik Kazanım: 9.6.1.1. Elektrikle yüklenme çeşitlerini örneklerle açıklar.
Genel Beceriler: -- Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi ELEKTROSKOPLA YÜK CİNSİ TAYİNİ 20 dk

Amacı Elektroskopu yük cinsi tayininde kullanabilme. Bireysel
A B C D

Şekil I Şekil II Şekil III Şekil IV

Erkan, elektroskopun hangi amaçlarla kullanıldığını araştırıp A, B, C ve D cisimlerinin elektrik yükleri-
nin belirlenmesiyle ilgili bir deney yapmıştır. Bu deneyde negatif (-) yüklü elektroskoplardan yararlan-
mıştır. A ve C cisimlerini elektroskopların topuzuna yaklaştırmış, B ve D cisimlerini ise dokundurmuş-
tur. Elektroskop yapraklarının Şekil I ve Şekil II’de açıldığını, Şekil III’te biraz kapandığını, Şekil IV’te ise
tamamen kapandığını gözlemlemiştir.

Erkan'ın gözlemlerinden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1 Cisimlerin elektrik yüklerinin cinsi nedir? Açıklayınız.

2 A cismi elektroskopa biraz daha yaklaştırılsaydı elektroskopun yapraklarındaki yük miktarı ve yaprak-
ları arasındaki açı nasıl değişirdi?

3 D cismi yük miktarı arttırılarak elektroskopun topuzuna dokundurulsaydı elektroskopun son durum-
daki yük dağılımı ve yaprakların durumu ne olurdu?

4 Cisim ve elektroskopun elektriklenmeden önce ve sonraki yüklerinin cebirsel toplamlarını her bir
şekil için karşılaştırınız.

5 Elektroskop, deneyde verilen kullanım şeklinden başka hangi amaçlar için kullanılabilir? Araştırarak
cevaplarınızı, sınıf arkadaşlarınızın cevapları ile karşılaştırınız.

245
Hazırlayan: Ertan ERBEK