Page 246 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

156 FİZİK 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

6. ÜNİTE > ELEKTROSTATİK Kazanım : 9.6.1.1. Elektrikle yüklenme çeşitlerini örneklerle açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi , Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi
Etkinlik İsmi ELEKTRİKLE YÜKLENME ÇEŞİTLERİ 20 dk
Amacı Yük, birim yük ve elektrikle yüklenme kavramlarını açıklayabilme. Bireysel

ELEKTRİKLE YÜKLENME ÇEŞİTLERİ

Bir grup öğrenci tarafından, fizik laboratuvarında, elektrik yüklerinin özelliklerini gözlemek amacıyla
basit deneyler yapılır.
Önce, yüzeyi iletken bir malzemeyle boyanmış hafif iki mantar top ayrı ayrı yalıtkan iplerle asılır. Ardın-
dan bir ebonit çubuk yün parçasına ve bir cam çubuk ipek kumaş parçasına sürtülerek elektrik yüklen-
meleri sağlanır. Ebonit çubuk negatif (-), yün parçası pozitif (+) olarak yüklenirken cam çubuk pozitif (+),
ipek kumaş parçası negatif (-) olarak yüklenir.
Başlangıçta nötr olan mantar toplardan birine eksi yüklü ebonit çubuk yaklaştırıldığında mantar top
ebonit çubuk tarafından çekilir; dokundurulduğunda ise ebonit çubuk tarafından itilir. Başlangıçta nötr
olan diğer mantar topa artı yüklü cam çubuk yaklaştırıldığında ve dokundurulduğunda da aynı durum
görülür.
Yüklenmiş olan bu iki mantar top yan yana getirildiğinde ise birbirlerini çekerler.

1. Bu basit deneylerden yola çıkarak elektrikle yüklenme hakkında hangi sonuçları çıkarabilirsiniz?
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.

2. Deneyde kullanılan mantar topun neden hafif (küçük kütleli) olması tercih edilmiştir?

3. Yükün SI birim sisteminde birimi Coulomb’dur ve C sembolü ile gösterilir. 1 coulombluk elektrik
yükü, SI sisteminde, aralarında 1m uzaklık bulunan 1C’luk iki elektrik yüküne etkiyen kuvvet ile
saptanır.
Büyük hassasiyetle belirlenen en küçük yükü (birim yük) elektron taşır. Bir elektronun Coulomb
cinsinden yükü e≈1,6.10 C olarak verilir.
-19
Deneyde kullanılan mantar top +1nC ile yüklendiyse topun elektron sayısı proton sayısına göre ne
kadar azalmıştır?
(1nanoColuomb=1 nC= 1.10 C’ dur.)
-9

Karekod
246 Alanı
Hazırlayan: Gülçin SAVAŞAL ÖGE Hazırlayan: Yusuf Serhat KOÇ