Page 273 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 273
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 9
CEVAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.: 16
Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
Muhtemel cevaplar:
2. Yönerge
Temel Türetilmiş Vektörel Skaler
Büyüklük Büyüklük Büyüklük Büyüklük
Kütle - Akım
1 şiddeti - Işık Isı - Ağırlık
Yolculuğa başlarken önce gidilecek yolun şiddeti
uzunluğuna (km) bakılır. Yolculuk boyun-
ca aracın ortalama sürati belirlenir (m/s 2 Zaman - Hız - Ağırlık
Kütle
veya km/h). Bu süratle yolculuğun kaç saat
(h) süreceği hesaplanır. Son olarak sınava 3 Kütle Ağırlık - Hız
- Yer çekimi
yetişebilecek şekilde yolculuğa başlama sa- ivmesi
ati belirlenir.
4 Işık şiddeti - Isı - Ağırlık
Kütle
2. Yönerge Uzunluk - Kuvvet -
Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. 5 Kütle Ağırlık
Muhtemel cevaplar: Sıcaklık -
6 Kütle Isı - Ağırlık
Kelvin veya Santigrat derece Sıcaklık ölçümü
m/s Hız veya sürat ölçümü 7 Kütle Ağırlık
Pascal Basınç ölçümü 8 Işık şiddeti - Isı - Ağırlık
Kütle
Mol Madde miktarı ölçümü 9 Uzunluk - Kuvvet - Hız
Kütle - Ağırlık
m 2 Alan ölçümü
Newton Kuvvet ölçümü
m veya Litre Hacim ölçümü
3
4. Yönerge
Joule Enerji ölçümü
Ohm Direnç ölçümü
1. Temel büyüklükler, türetilmiş büyüklükleri oluşturan büyük-
Watt Güç ölçümü lüklerdir. Fiziksel nicelikler ile yapılan işlemlerin temelini oluş-
Candela Işık şiddeti ölçümü turmaktadır.
2. Türetilmiş büyüklükler doğrudan ölçülemez. Mutlaka bir öl-
Etkinlik No: 15 çüm aracı veya yapılan matematiksel ve vektörel işlemler neti-
cesinde ölçüm yapılabilir.
2. Yönerge
Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. 3. Vektörel nicelikler yön bilgisi içerdiği için vektörel niceliklerle
işlem yapılırken bu bilgilerin de kullanılması gerekir.Dört işlem
Muhtemel cevaplar: gerektiren matematiksel hesaplamalar yeterli olamaz hatta ha-
1. Çünkü ikinci denemede kendisine yön bilgisi verilmiştir. talı olur.
2. Skaler ve vektörel niceliklerin büyüklüğü ve birimi vardır.Vek- 4. Uluslararası birim sistemi ile tüm niceliklerin tek bir birime
törel nicelikler ayrıca yön bilgisine sahiptir. dönüştürülmesi sağlanmış, birim sisteminde tek bir dil amaç-
lanmıştır.
3. Vektörel niceliklerin oluşturacağı etki, yön ile yakından ilgilidir.
Örneğin hareket yönündeki bir kuvvet hızlanmaya neden olur- 5. Fizik biliminde hassas hesaplamalar ve ölçümler hayati önem
ken harekete zıt yöndeki bir kuvvet yavaşlamaya neden olur. Bir taşıyan faaliyetlerin sorunsuzca sonuçlanmasını sağlamaktadır.
cismin hızı verildiğinde hareket yönü verilmediyse cismin ha- Örneğin, bir roketin ateşlenmesi mikro boyutta zaman ve öl-
reketi hakkında fikir sahibi olamayız. çüm gerektirmektedir. Yanlış yapılan bir ölçüm, ekonomik bo-
4. Hayır belirlenemez. Çünkü aynı birim birden fazla fiziksel ni- yutta çok büyük hasarlara yol açabilir.
celik için kullanılabilir. Bunlardan bir kısmı skaler nicelik iken 6. Aynı büyüklüğün farklı birimlerle ifade edilmesinin sebeplerin-
bir kısmı vektörel nicelik olabilir. Örneğin metre birimi skaler den birine hassasiyet örnek olarak verilebilir.
nicelik olan uzunluk için kullanılabildiği gibi vektörel nicelik
olan yer değiştirme için de kullanılır. Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders
5. Metre, hem vektörel bir nicelik olan yer değiştirme hem de ska- Kitabı, sayfa 34-36.
ler bir nicelik olan yol için kullanılır.
6. Hayır, ilave edilemez. Çünkü elektrik yükü ölçülebilen bir ni-
celik değildir.
7. Mekanik de kullanılan türetilmiş büyüklüklere basınç, enerji,
hız, ivme, güç gibi örnekler verilebilir. Kütle, uzunluk ve zama-
nın kullanılması mekanikteki bir çok türetilmiş büyüklüğün
elde edilmesi için yeterlidir.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders
Kitabı, sayfa 34-40.
273
