Page 278 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

FİZİK 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.:31 3. Sütun numarası Toprak özkütlesi (kg/m )
3
1.BÖLÜM 1 10
1. Özkütlenin kütleye göre değişimini gösteren her üç grafikte de
öz kütle değeri sabittir. Grafiklerde özkütle değerleri farklıdır. 2 40/3
2. Grafiklerde kütledeki değişimin özkütleyi etkilemediği gözlen- 3 12,5
miştir. Kütlenin artmasına rağmen özkütlenin değişmemesi,
maddenin hacminin de kütle ile orantılı olarak arttığı anlamına 4.
gelir.
2.BÖLÜM d (kg/m ) 1. Sütun
3
Özkütle=Kütle/Hacim 2. Sütun
V civa =100/13,6=7,3 cm3 3. Sütun
V bakır =100/8,9=11,2 cm3
V = 100/7,8=12,8 cm3 40/3
demir
12,5
Özkütle (g/cm 3 ) Özkütle (g/cm 3 ) Özkütle (g/cm 3 )
10
13,6
8,9 m (kg)
7,8 1 000 5 000 10 000
o o o
7,3 Hacim 11,2 Hacim 12,8 Hacim d (kg/m )
3
(cm 3 ) (cm 3 ) (cm 3 )
1. Özkütlenin hacme göre değişimini gösteren grafik her üç mad-
de için de paralel bir doğrudur.
2. Hacim artsa da özkütle değişmemektedir. Hacmin artmasına 40/3
rağmen özkütlenin değişmemesi maddenin kütlesinin de hac-
mi ile orantılı olarak arttığı anlamına gelir. 12,5
3. Tek başına kütleye veya hacme bakıldığında maddenin özküt- 10
lesi hakkında bir şey söylenemez. Yani ‘’kütlesi büyük olan bir
maddenin özkütlesi de büyük olur’’ gibi ifadeler doğru olmaz. V (m )
3
Ancak maddenin ‘’kütle / hacim’’ oranı, o maddenin özkütlesini 100 400 800
verdiğinden kütle ve hacim değerleri birlikte kullanıldığında bir 5. Toprakta birim hacme düşen kütle miktarının az olması, topra-
anlam taşır. ğın su depolama kapasitesini azaltarak hem erozyonun zararını
4. Özkütle, maddeleri birbirinden ayırt etmede kullanılan en artırmakta hem de yüzey akışların daha çok olmasına neden ol-
önemli kavramlardandır. Kan tahlillerinde, porselen yapımın- maktadır.
da, kuyumculukta, bina inşaatında harç yapımında ve birçok 6. 15 yaşındaki bir öğrenciye göre 1,5 ton toprak kaybedilmiştir.
alanda maddelerin özkütle bilgisinden faydalanmaktayız.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders
Etkinlik No.: 32
Kitabı, sayfa 68-73.
1. 1 numaralı sütunda kaybedilen toprak sıfır seviyesinden 1 cm
aşağıdadır. 2 numaralı sütunda kaybedilen toprak 1 numaralı Etkinlik No.: 33
sütuna bakılarak 3 cm, 3 numaralı sütunda kaybedilen toprak 2
numaralı sütuna bakılarak 4 cm’dir. 1.
Hacim Yüzdesi (%)
Sütun numarası Toprak hacmi (m ) %100
3
100
1 100 90
2 300 80
70
3 400
60 %55
2. 1 numaralı sütunda kaybedilen toprak 1 ton (1 000 kg), 2 numa- 50
ralı sütunda kaybedilen toprak miktarı 1 numaralı sütuna bakı- %45
larak 4 000 kg, 3 numaralı sütunda kaybedilen toprak 2 numaralı 40
sütuna bakılarak 5 000 kg’dır. 30
1. Sütun 20
2. Sütun 10
m(kg) 3. Sütun
Madde
10 000 Kan Plazma Kan
Hücreleri
2. Birbirine karışmayan sıvılar bir kapta toplandığında özkütlesi
5 000 büyük olan sıvı dipte kalır. O halde;
Alyuvarların özkütlesi > Akyuvarların özkütlesi > Plazmanın
özkütlesi

1 000
V (m )
3
100 400 800

278