Page 51 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 9 28

2.ÜNİTE > Madde ve Özellikleri Kazanım: 9.2.1.1.Özkütleyi, kütle ve hacimle ilişkilendirerek açıklar. > a) Kütle ve hacim kavramlarına
3
3
değinilir. Kütle (mg, g, kg ve ton) ve hacim (mL, L, cm , dm , m ) için anlamlı birim dönüşümleri yapılır.
3
Dönüşümler yapılırken bilişim teknolojilerinden faydalanılabileceği belirtilir.
Genel Beceriler: Eleştirisel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi
Etkinlik İsmi HADİ ÇÖZELİM 20 dk.
Amacı Kütle ve hacim nicelikleri için birim dönüştürme işlemleri yapabilme. Bireysel

1. Yönerge Aşağıdaki metinde verilen kütle değerlerinin birim dönüşümlerini hesaplayarak boşluklara yazınız
ve metni tamamlayınız.

Dünya’da kullandığımız kütle ölçüm tekniklerinde ağırlık bir
şekilde kullanılır. İbreli veya elektronik terazilerdeki gibi ağırlık
ölçülür ya da eşit kollu terazilerdeki gibi ağırlık kullanılarak iki
kütle karşılaştırılır. Uzayda çekim ivmesi olmayan bir yerde, bu
yöntemlerin hiçbiri işe yaramaz.

777 tonluk (………………kg) Otomatikleştirilmiş Transfer Aracı, 450 tonluk (………………g)
Uluslararası Uzay İstasyonu ve 12,246 tonluk (………………mg) Hubble (Habıl) Uzay Telesko-
bu’nun kütlelerini çekim ivmesi olmayan bir yerde ölçmek isteseydik başka bir yöntem kullan-
mamız gerekirdi. Birçok yöntem arasından en pratik olanı, periyodu (saniyedeki devir sayısı)
standart bir kütle (örneğin 1 kilogram) belirledikten sonra ölçümü yapılacak kütleyi bir yayın
ucuna bağlayarak yayın titreşim periyodunu ölçmektir.

2. Yönerge Aşağıdaki metinde verilen uzunluk değerlerini ilgili nesnenin hacmini bulmak için kullanınız. Bul-
duğunuz değerleri boşluklara yazarak metni tamamlayınız. (Damlacıkların şeklini küre olarak kabul
-3
ediniz, π = 3 alınız, 1 mikron = 10 mm’dir.)

Solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olan parçacıklar, üç temel me-
kanizma ile bulaşmaktadır. Bunlar; damlacık, damlacık çekirdeği ve
temas yoluyla bulaşma olarak sıralanabilir. Örneğin influenza (grip)
virüsü 0,1 mikron çapında ve ………………………………..cm hac-
3
minde olup damlacık yoluyla bulaşırken, tüberküloz basili 4 mikron
çapında ve ………………………………m hacminde olup damlacık
3
çekirdeği yoluyla bulaşmaktadır. Dünya Sağlık Örgütünün salgın ola-
rak açıkladığı COVID-19’un etkeni olan SARS CoV-2 ise 0,09 mikron
çapında ve ……………………………………………dm hacminde
3
olup damlacık ve temas yoluyla bulaşmaktadır.

Bulaşma yolunun genellikle kirli yüzeylere temas eden eller olduğu bilinmektedir. Kirli ellerin
göz, burun, ağız ve yüz ile temas etmesi sonucunda virüs hastalık yapabilmektedir. Hastalık ris-
kine karşı alınacak tedbirler hayati önem taşımaktadır. Bulaşmayı engellemenin en etkili yolu, su
ve sabun ile en az 20 saniye boyunca elleri yıkamaktır.

51