Page 66 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

35 FİZİK 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yönerge

Altın; doğada az bulunan, ısıyı ve elektriği iletebilen, parlak ve göz alıcı bir madendir.
Beyaz, sarı ve kırmızı gibi çeşitli renklerde beğenimize sunulur. Bu renklerin hepsi
bilimsel bir anlam ifade eder. Eğer altın nikel ile alaşımlanmışsa beyaz, gümüş ile
alaşımlanmışsa sarı, bakır ile alaşımlanmışsa kırmızı renkte olur.

Aynı ayarda (karışım oranları aynı olan) eşit kütleli beyaz, sarı ve kırmızı altın yüzük su dolu bir bardağa bırakılırsa hangisi daha çok su
taşırır? Neden?
(Hesaplamalarınızda aşağıda verilen tablodaki bilgilerden yararlanınız.)

Metalin cinsi Özkütle (g/cm )
3
Saf Altın 19,28
Nikel 8,8
Bakır 8,933
Gümüş 10,5

3. Yönerge

Ebru sanatı en eski kâğıt süsleme sanatlarından birisidir. Bu sanatta ebru sıvısının
üzerine serpiştirilen boyalarla oluşturulan desenler kâğıda aktarılır. Ebru sıvısı
hazırlanırken saf suyun içine belirli ölçülerde kitre denilen bir madde konulur.
Su, ağzı kapalı bir kapta bu şekilde bir süre bekletilir. Belirli zaman aralıklarında
karıştırılarak kitrenin dağılması ve ebru sıvısının gerekli kıvama ulaşması sağla-
nır. Ebruda sapı gül dalından, kılları at kılından yapılan fırçalar kullanılır. Fırça-
nın ucuna istenilen renkte boya alınır. Fırçanın sapı parmağa vurularak fırçanın
ucundaki boyalar sıvının yüzeyine serpilir. Kullanılan boyaya ise sığır ödü katılır.
Boyanın renginin açık ya da koyu olması kullanılan ödün miktarına bağlı olarak
değişir.

1. Sizce suya kitre denilen bir maddenin katılmasının sebebi nedir? Açıklayınız.

2. Boyaya katılan sığır ödünün görevi ne olabilir?

3. Bir ebru sanatçısı daha önce yaptığı bir eserin aynısını tekrar yapabilir mi?
Neden?

4. Siz de genel ağ adreslerinden araştırma yaparak evinizde bir ebru çalışması yapınız. Bu çalışma
sırasında gerekirse büyüklerinizden yardım alınız.

66
Hazırlayan: Atilla ÇİFCİ