Page 228 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 117

Metnin türünün ortaya çıkışı ve tarihsel dönem ile ilişkisini belirler.
6.ÜNİTE > Tiyatro Kazanım A.3.2.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi METNİN TARİHSEL DÖNEMLE İLİŞKİSİ 25 dk.
Amacı Tarihî olayların metnin oluşumuna ve metindeki şahısların davranışlarına etkisini kavrayabilmek. Bireysel

Yönerge “Kösem Sultan” adlı metni okuyunuz ve aşağıdaki soruları bu metne göre cevaplayınız.

KÖSEM SULTAN

KÖSEM (Mehmet’i göstererek): Sultan Mehmet gibi bir aslan var ya…
BEKTAŞ: Aslanımız pek yavru daha.
KÖSEM: Anası var ya, Tanrıma şükür!

BEKTAŞ: Devlet gemisinin güvenle yol alması için tehlikelere alışmış biri bulunmalı dümende.
KÖSEM: İkisi de öğrenir zamanla. Her işin bir acemilik dönemi vardır. Kimse usta doğmaz dünyaya.
Her iş yapıla yapıla öğrenilir ancak, (Turhan’a doğru) yemek pişirmek, dikiş dikmek de… (Ağalara)
kılıç sallamak, ok atmak da…

KETHÜDA BEY (Turhan’la Mehmet’e doğru bakıp): Sultanım pek doğru söyler, bugün acemi olanlar
ustalaşır zamanla.

MUSTAFA: Ancak, devlet Girit’te Venedik’le savaşır, Anadolu’ysa haydutlar elinde inler nicedir. Bu
durumda…

BEKTAŞ (tamamlayarak): Ustalaşmak için gereken zamanın geçmesini beklemeye tahammülü yok-
tur kimsenin.

KÖSEM: Bilirim, devleti düşünürsünüz kendinizden önce, bilirim ki devlete bağlıdır herkesin bugü-
nü de yarını da. Ve bilirim ki devlet demek sizler demeksiniz, ağalar ama neylersiniz ki başka çare yok.

BEKTAŞ: Devleti devlet yapan güçler devletin iyiliğini düşünürler ancak.
MUSTAFA: Düşünmek zorundadırlar. (Turhan, Kethüda Bey’e yardım dilercesine bakar, Kethüda Bey
iç geçirip başını öne eğince)
TURHAN: Biz daha bu yolun başındayız, kılavuzluk etmek haddimiz değildir. Ne yapılacağını, nasıl
yapılacağını bilemeyiz şimdilik. Yani bizden önce yola çıkanların ardı sıra yürümek daha güvenli gelir
bize, şimdilik.

KÖSEM (kendi kendine, Turhan’ın sözünü yankılarcasına): Yani “şimdilik”. Eksik olmasın ağalar! (Tur-
han’a) Padişahımız yorulmuştur, annesi. (Turhan saygıyla eğilir, Mehmet’i elinden tutup götürürken
Kösem, Murat’a) Devlet çarkının başında bulunmalı o döndürecek olan.
MURAT (eğilip): Sultanım!

KÖSEM (ağalara): Asker ocağı da başsız bırakılmaya gelmez. (Ağalar çıkarlarken) Bektaş Ağa’yla gö-
rüşeceklerimiz var. (Bektaş kalır.) Aslında, Kara Murat’ı değil, seni sadrazam görmek isterdi gönlüm.

KÖSEM (tahtı gösterip): Bu bana mı, ben ona mı?
BEKTAŞ: O size siz de ona.

KÖSEM (yarı kin, yarı alaylı): Buyurmayı ne bilir o sultancıklar! Buyurmak… ha, aklımdayken Ağa...
Mısır’a vali yapacağımız adam Mısır’da yükünü tutacak biri değil, bugün dahi zengin biri olmalı ki bu
makam için bize ödeyeceği bedel Üsküdar’daki caminin yapımını hızlandırabilsin.
BEKTAŞ: Sultanımın işine uygun birini yakında bulacaktır bu kulunuz. Ancak…

KÖSEM (anlayarak): Dilediğini Van Valisi yapabilirsin. Ancak benim hakkım gözetilmek şartıyla.

227