Page 490 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 249

9.ÜNİTE > Günlük/Blog Kazanım A.4.14. Türün ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi TÜRK EDEBİYATINDA GÜNLÜK TÜRÜNÜN ÖNEMLİ TEMSİLCİLERİ 25 dk.
Amacı Günlük türünün önde gelen yerli ve yabancı yazar ve eserlerini tanıyabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız (Alıntılanan metnin aslına sadık kalınmıştır.).

TÜRK EDEBİYATINDA GÜNLÜK TÜRÜNÜN ÖNDE GELEN TEMSİLCİLERİ

Türkçede yayımlanmış ilk günlük, Ali Bey’in Seyahat Jurnali’dir. Ali Bey’in Seyahat Jurnali’nden
sonra Batılı anlamda ilk edebiyat günlüğü Şair Nigâr Hanım’ın Hayatımın Hikâyesi adıyla yayımla-
nan eseridir. Ahmet Refik’in Kafkas Yollarında adlı eseri bir seyahat günlüğüdür. Ömer Seyfettin’in
Ruznameler’i ise kitap olarak yayımlanmamış günlükler arasında yer alır. Türk edebiyatında günlük
türünün en önemli iki ismi Nurullah Ataç ve Salâh Birsel’dir. Bu alanda en çok tanınan Nurullah
Ataç’tır. Ataç, 1950’den itibaren gazetede yazılarını “Günce” üst başlığı altında yayımlar. Dönemin
edebiyatına yön vermesiyle büyük ilgi çeken bu edebiyat günlüğü niteliğindeki yazılar daha sonra
kitaplaştırılır. Salâh Birsel ise Kuşları Örtünmek, Nezleli Karga, Bay Sessizlik, Aynalar Günlüğü, Yaş-
lılık Günlüğü gibi kitaplarıyla çağdaş edebiyatımızın öncü günlükçüsü olmuştur. Öte yandan Cemil
Meriç’in iki ciltlik Jurnal’i, kendi hayatının merkezinde bir entelektüelin fikrî, zihnî buhranlarını,
sosyal hayat veya kişilere yönelik eleştirilerini içerir. Günlük türünde yaşanan yeni bir gelişme ise
“eleştiri günlüğü”, “okuma günlüğü” başlıkları altında bazı günlüklerin ortaya çıkmasıdır. Fethi Na-
ci’nin Eleştiri Günlükleri, bu tarz günlüğe bir örnektir. Memet Fuat da önemli günlük yazarlarımız-
dandır.

Bir öykücü ve çevirmen olan Tomris Uyar’ın Gündökümü adlı günlükleri Türk edebiyatının önemli
günlüklerindendir. Anı, deneme ve romanlar da yazan Oktay Akbal’ın Anılarda Görmek, Geçmişin
Kuşları ve Yeryüzü Korkusu adlı günlükleri edebiyat dünyasına dair birçok anekdot içeren önemli
günlüklerdir. Ünlü postmodern romancı Oğuz Atay’ın Günlük’ü Atay’ın hastalığı sürecinde kaleme
aldığı daha çok kendi yapıtları üzerinden şekillenen bir günlüktür. Bir başka romancı olan Adalet
Ağaoğlu ise “dert dökme defterleri” olarak nitelediği günlüklerini iki cilt hâlinde yayımladı. Damla
Damla Günler adını taşıyan eserde Ağaoğlu, çalışma hayatını, Ölmeye Yatmak romanını nasıl yazdı-
ğını ve yakından tanıdığı edebiyat dünyasının bazı simalarını (Muhsin Ertuğrul, Orhan Kemal, Beh-
çet Necatigil) anlatır. Şairlerden ise Cemal Süreya’nın Günler’i günlük türünün Türk edebiyatındaki
en önemli eserlerindendir. Cahit Zarifoğlu’nun “Ne çok acı var.” şeklindeki ilk cümlesiyle dikkat çe-
ken Yaşamak adlı günlüğü de Türk edebiyatının benzersiz günlüklerindendir. İlhan Berk’in günlüğü
El Yazılarına Vuruyor Güneş şairin düzyazı türündeki önemli bir eseridir.

(Alınmıştır.)
Çetişli, İ, Balcı, Y, Kolaç, E. (2014). Cumhuriyet Dönemi Türk Nesri. Eskişehir: AÜ.

1. Çağdaş edebiyatımızın öncü günlükçüsü olan Salâh Birsel bugün yaşıyor olsaydı günlüğün bir başka
biçimi olan bloğu tercih eder miydi? Açıklayınız.

489