Page 45 - Biyoloji 10 | 2.Ünite

KALITIM VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK

OKUMA PARÇASI

BİR BEN VAR BENDEN İÇERİ; KİMERİZM

Tıp literatüründe “Kimerizm” terimi, farklı organizmalara ait genetik yapıların bir arada bulundu-
ğu, yeni, farklı ve ortak bir bütünü oluşturduğu durumları ifade etmek için kullanılır. Kimerik birey,
kendi DNA’sının yanı sıra dünyaya gelmeyen ikizinin de DNA’sını taşır. Birden fazla zigotun kaynaş-
ması embriyo aşamasında gerçekleştiğinden dolayı doku veya organ reddi olmaz. En sık ve doğal
kimerizm sebebi gebeliktir. Henüz cevap bulamamış sorular mevcut olmakla birlikte başka faktörlerin
de eklenmesi ile kimerizmin insan sağlığında çok önemli bir yeri olduğu düşünülmektedir.
Kimerizm; iki ayrı sperm tarafından döllenmiş iki farklı yumurtanın gelişmesi ile oluşan iki zigo-
tun, gelişmenin blastomer veya gastrula gibi erken dönemlerinde birleşerek tek bir canlı vücudunda
doğmasına verilen isimdir. Döllenmiş iki farklı yumurtanın birleşerek gelişmesi sonucu oluşan birey,
doğmamış ikiz kardeşinin DNA’larını da taşıyacaktır. Böyle bir organizma, 4 gametten oluştuğu için
bu olaya TK (Tetragametik Kimerizm) denir. Yaygınlaşan yardımcı üreme teknikleri uygulamalarında
çok sayıda döllenmiş yumurtanın anneye transfer edilmesinin, TK vakalarını otuz kat artırdığı bildi-
rilmektedir. Doğurganlık şansını artırmak için çok sayıda embriyonun aynı anda transfer edilmesi,
döllenmiş yumurtaların birbiri ile temas etme olasılığını artırmaktadır. Embriyo büyüdükçe iki ayrı
embriyodan gelen farklı hücre grupları farklı organların oluşumunda yer almaya başlayabilir. Kimerik
bir bireyin karaciğeri kendisine ait hücre grubundan, böbreği ise ikizine ait hücre grubundan köken
almış olabilir. Bu durumda doğal olarak bu iki organın genetik yapıları birbirinden farklı olacaktır.
Hatta kimerik doğan dişi bir bireyde sağ yumurtalığının kendisine, sol yumurtalığının ise dünyaya
gelmeyen ikizine ait olma olasılığı vardır. Bu durumda kadın hamile kaldığında dünyaya getirdiği
bebek, kadının doğmayan ikizinin DNA’sını taşıyor olabiilir.

Yrd. Doç. Dr. İlknur Keskin
Medipol Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji AD
(Düzenlenmiştir.)

BİYOLOJİ 10
121