Page 42 - Biyoloji 10 | 2.Ünite

1 KALITIM VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK

BÖLÜM

X Kromozomuna Bağlı Baskın Alellerin Kalıtımı

X kromozomuna bağlı baskın alellerin oluşturduğu özellikler dişilerde XX bulunduğundan daha yay-
gın görülür. X kromozomuna bağlı baskın özelliklere bozuk dentin hastalığı örnek verilebilir. Bu bireyler,
çarpık diş yapısına sahiptir (Tablo 2.12).

Tablo 2.12: Bozuk Dentin Hastalığı Genotip ve Fenotipleri
Eşey Genotip Fenotip

D D
X X Bozuk dentin (Homozigot)
D
Dişi X X d Bozuk dentin (Heterozigot)
d
X X d Sağlıklı
D
D
X Y Bozuk dentin X : Bozuk dentin geni
Erkek
d d
X Y Sağlıklı X : Sağlıklı gen
Y Kromozumuna Bağlı Kalıtım

Y kromozomunun homolog olmayan bölgesinde taşınan alellerin belirlediği karakterler babadan
oğula geçer. Bu alellerin kontrol ettiği özellikler yalnız erkeklerde görülür. Y kromozomunun homolog
olmayan bölgesinde bulunan bir alel, baskın veya çekinik olsa da fenotipte daima etkisini gösterir. İn-
sanda Y kromozomuna bağlı kalıtıma kulak kıllılığı örnek verilebilir (Görsel 2.30).

• Sadece erkekler etkilenir.
• Hasta erkekler daima hasta babaya sahiptir.
• Hasta bir erkeğin tüm oğulları hastadır.
Görsel 2.30: Y’ye bağlı kalıtım soyağacı

BİYOLOJİ 10 118