Page 4 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri-2

Hatırlıyor muyum?

İslam felsefesinde toplumsal yaşama dair sorunlar daha çok devlet yönetimi Hatırlıyorum
temelinde ele alınmıştır. Bu konuda Fârâbî, insanların mutlu ve erdemli 2 Puan

6 yaşamlarının erdemi temele alan ideal bir devlet anlayışı içerisinde mümkün Kısmen Hatırlıyorum
olacağını savunur. İbn Haldun Mukaddime eserinde toplumsal yapının insanların
1 Puan
birbirine duyduğu ihtiyaç ve güvenlik sebebi ile ortaya çıktığını savunur. O, devleti Hatırlamıyorum
canlı bir organizmaya benzetir, «her devlet doğar, büyür, gelişir ve ölür» der. 0 Puan

Hristiyan felsefesi düşünürleri için inanç-akıl ilişkisi daha çok inanç merkezinde
yorumlanmıştır. Patristik Dönem’de Tertullian, “Akıl almaz (saçma) olduğu
için inanıyorum.” diyerek aklın bir sınırı olduğunu ve bazı şeylerin akılla Hatırlıyorum
2 Puan
anlaşılamayacağını savunmuştur. “Anlamak için inanıyorum.” yargısıyla
7 Tertullian’u eleştiren Clemens, inanç ile aklı uzlaştırmaya çalışmıştır. Daha Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
sonra bu görüşe Augustinus ve Anselmus da katılmış ve inancı anlamak akla
Hatırlamıyorum
bağlanmıştır. “İnanayım diye biliyorum.” yargısıyla Aquinalı Thomas’a göre inanç 0 Puan
ve akıl arasında uyum vardır ama bu iki alan birbirinden farklıdır. Ona göre inanç
teoloji, akıl da felsefe alanına aittir.

İslam felsefesinde inancın bilgisi ve aklın bilgisi birbiriyle çelişik değildir. İslam
kelamcıları genel olarak Kur’an-ı Kerim’i delil göstererek hakikatin akıl ile
bilineceğini savunmuşlardır. Mâtürîdiyye kelamcılarına göre “Naklî bilgi (vahiy, Hatırlıyorum
2 Puan
ayet ve hâdis bilgisi) aklın bilgisinden önce gelir.” çünkü aklın bir sınırı vardır Kısmen Hatırlıyorum
8 ve sadece onun ölçü olarak alınması hataya yol açar. Gazâlî, akla ancak inancın 1 Puan

(vahiy) bilgisinin bilinip onaylanması açısından başvurulabileceğini, inanca dayalı Hatırlamıyorum
bilginin kesinliğini insanın sezgisel olarak kalbi ile bilebileceğini belirtir. İbn Rüşd, 0 Puan
felsefenin dinle çatışmadığı aksine uzlaşı içinde olduğu görüşündedir.

Hatırlıyorum
MS. 2-MS. 15. yüzyılda çeviriler yapılmıştır. Bu sayede kültürler birbirlerini daha 2 Puan

9 yakından tanımış, Antik Yunan medeniyeti dışında da bilim ve felsefe merkezlerinin Kısmen Hatırlıyorum
kurulması sağlanmıştır. Bu dönemde kurulan bilim-sanat merkezlerinde,
1 Puan
kütüphanelerde ve okullarda çeviri faaliyetlerine ağırlık verilmiştir. Hatırlamıyorum
0 Puan

ORTAÖĞRETİM 4 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ