Page 45 - Tarihı 9 | Çalışma Defteri-8

CEVAP ANAHTARI

BECERİ TEMELLİ-6

1. Kurumsal alanda etkileri: Medreselerde eğitimsel donanımın artmasını ve kampüs anlayışının yaygın-
laşmasını sağlamıştır.
Düşünsel alanda etkileri: Nizamiye Medreselerinde verilen düzenli eğitimle artık eğitim kurumlarından
beklentiler artmış ve eğitim amaçları genişlemiş ve ilim adamı, hâkim, savcı, imam, vaiz, öğretmen ve diğer
devlet kurumları için memurlar yetiştirmek hedeflenmiştir.
Yönetimsel alanda etkileri: Eğitim devlet erkleri tarafından kontrollü bir şekilde yaygınlaştırılmaya çalışılmış
ve yaygın hâlden örgün statüsüne yükseltilmiştir. Eğitimin devlet görevi olduğu doğrultusunda atılan ilk
adım olarak değerlendirilebilir.

2. Büyük Selçuklu Devleti’nde medreseler devlet kurumlarıdır ve medrese eğitimi ücretsizdir bu kurumlarda
eğitim gören ihtiyaç sahibi öğrencilere devlet desteği sağlanmaktadır. Nizamiye Medreselerinin bu özel-
likleri Büyük Selçuklu Devleti’nin sosyal devlet olduğunu kanıtlar niteliktedir.

3. Örgün bir eğitim kurumudur. X

Külliye şeklindeki yapılardır. X
Özel eğitim kurumlarıdır.
Müderrislerin gelirleri vardır. X
Bir eğitim kurumu olarak inşa edilmiştir. X
Yükseköğretim kurumlarıdır. X
Sadece din adamı yetiştirmektedir.

Gelirlerini vakıflardan sağlarlar. X

BECERİ TEMELLİ-7

1. Ömer Hayyam, bilimsel ve edebi çalışmaları ile sadece yaşadığı yüzyılı değil daha sonraki bilimsel gelişmelere ve
edebiyata büyük katkılarda bulunduğu için dünyaca tanınmış bir bilgin ve şairdir. Onun yaptığı çalışmalar sayesinde
dünya medeniyetleri gelişme göstermiştir. Ömer Hayyam’ ın adının yaşatılması ve insanlığa tanıtılması için metin-
de anlatılan yöntemler (Ömer Hayyam adına kulüp kurulması, Ay’ın bir kraterine ve bir kuyruklu yıldıza isminin
verilmesi, Google’ın doodle düzenlemesi gibi) kullanılmıştır.

2. Ömer Hayyâm cebir, geometri, astronomi, fizik ve tıpla ilgilenmiş, müzikle uğraşmış, ayrıca adını ölümsü-
zleştiren rubâîlerini kaleme almıştır. Bundan dolayı dönemin diğer hâkim bilginleri gibi çok yönlü bilim ad-
amı ünvânını almıştır.

3. Celali Takviminin sadece İran ve Türk topraklarında bilinmesi, dünya ülkelerine bu takvimin tanıtılmaması,
daha güvenilir olduğunun son yapılan araştırmalar ile ortaya çıkması gibi sebepleri sıralayabiliriz.

4. Tarihsel süreç içerisinde bilim, devletin tüm sistemleri içerisinde kullanılmıştır. Bilimsel gelişmeler toplumsal
yapının şekillenmesinde, askeri ve ekonomik alanlarda ise araç, teknoloji ve bilgi gelişiminde etkilidir. Bundan dolayı
devletler bilime ve bilim adamlarına destek olmuştur. Bu destek en çok Büyük Selçuklu Devleti’nde görülmüştür.
Özellikle Nizamiye Medreselerinin kurulması ve bu medreseler ile beraber rasathanelerin ve hastanelerin devlet
adamlarının maddi desteği ile açılması bir gelenek olmuştur. Büyük Selçuklu Devleti’nin başlatmış olduğu medrese
geleneği diğer devletlere de örnek olmuştur. Melikşah, kendi adında bir gözlemevi kurması ve buradaki bilim-
sel çalışmalara destek vermesi, devlet işlerinde kullanmak amacıyla yeni bir takvim yapılmasını istemesi devlet
yapısının bilimsel temellere oturtulduğunun bir kanıtıdır.

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 45 TARİH-9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ