Page 18 - Coğrafya 12 | 3.Ünite

1 5 Türk Kültürü Havzası

Türk kültürü; Orta Asya’dan kaynağını alıp
Sibirya’ya, oradan Afrika’ya ve Balkanlar’a
uğrayıp bu coğrafya arasında kalan sahaya
birikimini aktarmış bir kültür denizinden
oluşur (Görsel 1.9). Şekillenmesinde coğ-
rafi faktörlerin etkili olduğu Türk kültürü,
göç yolları ile farklı coğrafyalara taşınmış
ve benliğini muhafaza etmiştir. Her ne ka-
dar farklı bölgelere göç edilmiş ve aradan
yüzyıllar geçmiş olsa da bu alanlarda aynı
kültürün izlerini görmek mümkündür. Orta
Asya’da kopuz çalınırken Anadolu’da bağ-
lama çalınması, Orta Asya’da ve Anado-
lu’da halı ve kilim dokumacılığının yaygın
olması, ibadethanelerin benzer mimaride Görsel 1.8: Macaristan’daki Gül Baba Tekkesi
inşa edilmesi, benzer yemeklerin yapılması,
birbirine yakın örf ve âdetlerin hâlâ devam etmesi tarihî ve kültürel bağların geniş bir coğrafyaya yansıması
olarak kabul edilir.

Türk kültürünün izlerini ve coğrafi derinliğini batıda 20° doğu boylamında; Macaristan’daki Gül Baba
Tekkesi’nden doğuda 100° doğu boylamındaki tarım havzasına; güneyde Somali-Etiyopya-Sudan’dan ku-
zeyde Sibirya’ya kadar olan sahada görmek mümkündür (Görsel 1.8).

Türk milleti 5000 yıllık tarihi boyunca Asya, Avrupa ve Afrika’da siyasal olarak kontrol altında tuttuğu
coğrafyalarda barış ve adaletin öncüsü olmuştur. Bu coğrafyalarda hüküm süren medeniyetlerle kültürel ve
siyasal ilişkiler kurmuşlardır.

Sibirya

Balkanlar Kafkaslar
TÜRKİYE Türkistan

Kuzey Afrika
Orta Doğu

Görsel 1.9: Türk kültürü havzası

164