Page 6 - Coğrafya 12 | 3.Ünite

Portekiz adına denize açılan Bartelemeo Diaz (Bartelmi Diyaz) 1487’te Afrika’nın en güneyinde bulunan
Ümit Burnu’nu keşfetmiş, Vasko De Gama (Vasco da Gama) ise 1498 yılında Ümit Burnu’nu aşarak Hint
Okyanusu üzerinden Hindistan’ın batı kıyılarına ulaşmayı başarmıştır. Ferdinand Magellan (Ferdinand Ma-
cellan) sürekli batıya giderek Dünya’nın etrafını dolaşabileceğini kanıtlamak için 1519 yılında İspanya’dan
yola çıkmıştır. Güney Amerika kıyılarından güneye doğru hareket ederek sonradan Macellan Boğazı olarak
adlandırılan geçitten Pasifik Okyanusu’na ulaşmıştır. Magellan, Pasifik’te ilerleyerek Filipin Adaları’na
gelmiş, burada yerli halkla yaptığı savaşta hayatını kaybetmiştir. Magellan’ın hayatını kaybetmesi üzerine
ikinci kaptan olan Sebastian del Cano (Sebastiyan del Kano) seferi tamamlayarak 1522 yılında İspanya’ya
ulaşmayı başarmıştır. Böylece Dünya’nın yuvarlak olduğu kanıtlanmıştır (Harita 1.1).

Portekiz
İspanya
1492
1498

1519-1522 1487

Ferdinand Magellan Bartelemeo Diaz 0 500 K
Kristof Kolomb Vasko De Gama Km

Harita 1.1: Coğrafi Keşifler haritası
Coğrafi Keşifler sonucunda Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının dışında yeni kıtalar keşfedilmiş, Asya ve
000
5.000
Avrupa arasında deniz ulaşımının sağlanacağı yeni güzergâhlar ortaya çıkmıştır. Böylelikle Asya ve Avru-
pa arasındaki ipek ve baharat ticareti sebebiyle ön plana çıkan Akdeniz limanlarının önemi azalırken Avru-
pa’nın Atlas Okyanusu’na kıyısı olan limanları önemli hâle gelmiştir. Afrika’nın batı ve güney kıyılarının
keşfedilmesiyle bu güzergâhtan Hint Okyanusu’na uzanan bir ulaşım yolu oluşmuştur. Kuzey ve Güney
Amerika kıyılarının keşfedilmesi Atlas Okyanusu’nun önemini artmıştır. Coğrafi Keşiflerin öncesinde ham
madde denince Asya Kıtası akla gelirken keşiflerden sonra kıtanın konumsal önemi azalmış ve Asya’nın
yerini Amerika Kıtası almıştır. Bu gelişmelerle ticaret yolları değişmiş, İpek ve Bahar yolları önemini kay-
betmiştir.
Satranç Tahtasında Hamleler: Sömürgecilik

Coğrafi Keşifler ile yeni bir kıtanın bulunması; dünya tica-
ret yollarını değiştirmiş, geleneksel Doğu-Batı ilişkilerine
farklı bir boyut kazandırmıştır. Akdeniz, önemini kaybe-
derken Atlas Okyanusu önemli hâle gelmiştir. Portekiz ve
İspanya öncülüğünde başlayan Coğrafi Keşifler ile yeni Atlas Okyanusu
yerler keşfedilmiş ancak keşfedilen bölgeler üzerinde hâ- Büyük Okyanus Tordesillas Antlaşması
kimiyet kurma isteği ülkeler arasında çeşitli anlaşmazlıkla- Hint
rın yaşanmasına neden olmuştur. Krallıklar, bu sorunların Okyanusu
çözümü için papanın yardımıyla bir anlaşma imzalayarak K
bu çekişmeye son vermiştir. İspanya ve Portekiz arasında 0 Km 2000
yapılan anlaşmayla yeni keşfedilen Atlas Okyanusu’nun Harita 1.2: Todesillas Antlaşması
doğusundaki yerlerin Portekizlilere, batısındaki yerlerin 5.000 000
ise İspanyollara ait olacağı kararlaştırılmıştır (Harita 1.2).

152