Page 9 - Coğrafya 12 | 3.Ünite

Panama Kanalı’na Alternatif: Nikaragua Kanalı Belize

Nikaragua hükûmeti, Çinli bir inşaat firması ile
anlaşarak Nikaragua’dan geçen Büyük Okyanus Guetemala ½
K
ile Atlas Okyanusu’nu birleştirecek yeni bir ka- Honduras
nalın yapımına başlamıştır (Harita 1.6). Kanal El salvador Atlas 0 250
tamamlandığında 50 yıllığına Çinli şirket tarafın- Nikaragua Okyanus Km
dan işletilecektir. Büyük Nikaragua Kanalı Projes
N karagua
Okyanus Kanalı Projesi
Nikaragua Kanalı, Panama Kanalı’na alternatif
olarak Çin’in Güney Amerika’daki ticaretini ko- Kosta Rika Panama Kanalı
laylaştırmayı amaçlamaktadır. Kanal aynı zaman-
da uluslararası ilişkilerde küresel konumunu ve Panama
güvenliğini güçlendirmek isteyen Çin açısından
stratejik bir yatırım olacaktır.
Harita 1.6: Nikaragua Kanalı Projesi
Orta Doğu ve Hazar Bölgesi’nin Stratejik Önemi

Petrol, 1900’lü yıllardan sonra enerji ve ham madde kaynağı olarak kullanılan stratejik bir kaynak hâline
gelmiştir. Gelişmiş ülkelerin her geçen gün artan petrol ihtiyacı, bu ülkelerin ilgisini petrol yatakları bakı-
mından zengin olan bölgelere çevirmiştir. Dünya petrol yatakları rezervinin yaklaşık %50’sine sahip olan
Orta Doğu, günümüzün en önemli bölgelerinden biridir. Bölgede küresel güçlerin (ABD, Rusya, İngiltere,
Çin gibi) mücadelesinin ve sıcak çatışmaların sonu gelmemektedir.
Orta Doğu ülkelerindeki petrolün gelişmiş ülkelere ticareti ile birlikte Hürmüz ve Bab-ül Mendep boğazları
ile Süveyş Kanalı’nın deniz ulaşımındaki kullanımı artmıştır.

Orta Asya’daki Hazar Bölgesi de zengin petrol ve doğal gaz rezervleriyle stratejik önemi artan yerlerden
biridir.

• 1840’ta keşfedilen Antarktika Kıtası üzerinde 1900’lü yıllarda pek çok ülke söz sahibi olmak istemiştir.

• Buzullarla kaplı, yaşam şartları elverişsiz olan kıtanın önemi her geçen gün artmaktadır. Antarktika; tatlı
su potansiyeli (Dünyadaki tatlı suyun %70’i Antarktika’dadır.), mineral ve enerji kaynakları, balıkçılık
ve turizm gibi ekonomik olanaklarının yanında bilimsel araştırmalar açısından da değer taşır.

• 1959 yılında imzalanan “Antarktika Antlaşması” ile kıtanın barış amaçlı bilimsel araştırmalar için kul-
lanılması ve doğal hayatın korunması yönünde kararlar alınmıştır. Önce 12 ülke tarafından imzalanan
anlaşmaya günümüzde 52 ülke taraftır. 1960’lı yıllardan sonra bilimsel araştırmalar hız kazanmış ve
Antarktika’da çok sayıda araştırma istasyonu kurulmuştur.

• 1991’de hazırlanan ve 1998’de çıkarılan “Çevre Koruma Protokolü” ile maden ve enerji kaynaklarının
işletilmesi 50 yıl boyunca yasaklanmıştır.
Yukarıda Antarktika Kıtası ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir. Aşağıdaki soruları verilen metinden ve
ön bilgilerinizden yararlanarak cevaplayınız.

1. Doğal ve ekonomik anlamda birçok zenginliği barındıran Antarktika’nın ülkeler tarafından kullanılmak
istenmesinin siyasi ve ekonomik sonuçları neler olabilir?

Harita 1.5: Süveyş ve Panama kanallarının deniz ulaşımında mesafelere etkisi 2. Antarktika’da 2048 yılından sonra maden işletme yasağının bitmesiyle madencilik faaliyetlerinin başla-
yacağı düşünüldüğünde ortaya çıkabilecek çevre sorunları neler olabilir?

155