Page 56 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

C HARİTALARDA YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ

Konuya Başlarken
Yer şekillerini gösteren haritalar hangi amaçlar için kullanılır?

Haritalarda yeryüzü şekillerini göstermek için zaman içerisinde farklı yöntem ve tekniklerden faydalanılmıştır.

KABARTMA YÖNTEMİ
Bu yöntemle çizilen haritalarda yatay ve dikey olmak
üzere iki farklı ölçek bulunur. Yeryüzü şekillerinin anlaşıl-
masında üç boyutlu görsellik sunar (Harita 1.8). Ancak ka-
bartma haritalar yapım maliyetlerinin fazla ve taşınmasının
zor olması nedeniyle yaygınlaşmamıştır.

RENKLENDİRME YÖNTEMİ

Yükselti basamakları renk tonları ile gösterilir (Şekil Harita 1.8: Kabartma yöntemiyle hazırlanmış harita
1.27). Yükseltiler ile birlikte denizlerin derinlikleri de gös-
terilebilir. Genel olarak denizlerde derinlik arttıkça mavinin
tonu koyulaşır. Yeryüzünde yükseltisi deniz seviyesine ya-
kın yerler yeşil ile gösterilirken yükseklik
arttıkça önce açık yeşil kullanılır daha son- Koyu kahverengi
ra sarı, turuncu ve kahverengi tercih edilir. Kahverengi 2500 m
Yükseklik arttıkça kahverenginin tonu ko- Turuncu 2000 m
yulaşır. Haritada kullanılan renklerin sem- Sarı 1500 m
bolize ettiği yükselti basamakları, harita Açık yeşil 1000 m
lejantında mutlaka verilmelidir. 500 m
Koyu yeşil 200 m
Açık mavi
Koyu mavi Şekil 1.27: Renklendirme yönteminde yükselti
değiştikçe kullanılan renk de değişir.

EŞ YÜKSELTİ EĞRİLERİ (İZOHİPS)
YÖNTEMİ

Deniz seviyesinden itibaren aynı yükseklikte-
ki noktaların birleştirilmesi ile elde edilen eğrile-
re izohips denir (Şekil 1.28). Yeryüzü şekilleri ile
birlikte denizlerin derinlikleri de gösterilebilir. De- 0
rinlikleri gösteren bu eğrilere ise izobat (eş derinlik
eğrisi) denir.

0

Şekil 1.28: Eş yükselti eğrileri aynı yüksekliğe sahip noktaların
birleştirilmesiyle oluşur.

66 DOĞAL SİSTEMLER