Page 189 - Defterim - Felsefe 10

Soru Köşesi Ahlak felsefesinde nesnelcilikte, değerlerin dış dünyada, onlara ilişkin kavrayışımızdan ayrı ve

bağımsız olarak var olduğu ve bunların insan tarafından bilinebileceği ileri sürülür. Değerlerin
ahlaki yargıları ve eylemleri belirleyen ilkeler olarak kullanılmak durumunda olduğu ve nesnelerle
eylemlerin, kendilerinde insandan bağımsız olarak var olan bir nitelikten dolayı iyi ya da değerli
olduğu savunulur.
Bu parçaya göre bir eylemin “iyi ya da değerli” olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Kişiye yarar sağlamasıyla
B) Evrensel ahlak yasasına uygun olmasıyla
C) Kişinin özgür iradesine bağlı olmasıyla
D) Özgürlüğün sorumluluk gerektirdiği düşüncesine uygun olmasıyla
E) Kişinin, öyle davranmasının ödevi olduğunu düşünmesiyle

(2009-ÖSS)

Çözüm Parçada ahlaki değerlerin kişinin dışında nesnel olarak var olduğu vurgusu yapılmıştır. Bu neden-

le, bir eylemin iyi ya da değerli olması o eylemin evrensel ahlak yasalarına uygun olup olmaması
ile açıklanabilir.

Cevap: B

12. Etkinlik: Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
Kant’a göre bir eylemin ahlaki olması için o eylemin, herhangi bir eğilim ya da çıkar için değil saf ödev
duygusuyla yapılmış olması gerekir. Merhamet duygusu ile bir çocuğa yardım etmek, ayıplanmamak
için dürüst davranmak ya da mutluluk ve huzur için iyilik yapmak ahlaki davranışlar değildir. Çünkü bu
davranışların altında kişisel çıkarlar vardır. Dolayısıyla bir davranışın ahlakiliğini anlamak için sonuca değil
niyete bakmak gerekir. Evrensel ahlak yasasının temeli de her insanın görev duygusuyla hareket etmesidir.
Kant’a getirilen eleştirilerden biri onun ahlak anlayışının içeriksiz bir çerçeve olduğudur. Bu eleştiriyi
yapanlar Kant’ın ahlak anlayışının kişiye herhangi bir yol göstermediğini ifade ederler. Merhamet, acıma,
haz, mutluluk gibi duyguları ahlaktan bağımsızcasına ele almasını, ahlakın merkezi bir yönünü yok sayma
olarak kabul ederler.
(Metin yazar tarafından oluşturulmuştur.)

1. Kant’ın görüşü ile karşıtlık taşıyan yaklaşımlar neler olabilir?

2. Kant’ı eleştirenlerin iyilik ve mutluluk ilişkisini ne şekilde ele aldıklarını yazınız.

187