Page 316 - Defterim - Felsefe 10
P. 316
KARMA TESTLER
7. Din Felsefesi, dinin temel iddiaları hakkında rasyo- 9. Yargı, doğrulanması ya da yanlışlanması mümkün
nel, kapsamlı ve tutarlı biçimde düşünmektir. olan cümleleri ifade eder. “Dünyanın şekli, geoit-
Buna göre din felsefesi tir.” biçiminde ifade edilmiş bir yargı, dünyanın şekli
I. Mantıksallık gerçekten geoit biçimindeyse doğru, değilse yanlış-
tır. “Fikret Mualla’nın balon satıcısı resmi dünyanın
II. Dogmatiklik en güzel eseridir.” cümlesi de bir yargı bildirir. Buna
III. Bütünsellik karşın bu yargıyı doğrulayacak ya da yanlışlayacak
IV. Rasyonellik nesnel bir kriter bulmak mümkün değildir. “Balon
V. Kesinlik satıcısı” resminin dünyanın en güzel eseri olduğunu
düşünen herkes için bu yargı doğru, aksini düşünen-
niteliklerinden hangilerini taşımaz? ler için ise yanlıştır.
A) I ve II Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşıla-
B) II ve III maz?
C) II ve V A) Estetik yargıların doğruluğu kişiden kişiye deği-
D) III ve IV şebilir.
E) IV ve V B) Estetik yargılar da bilimsel yargılar gibi doğru-
lanabilir.
C) Bilimsel yargılar nesnel, estetik yargılar özneldir.
D) Bilimsel yargıların doğruluğu kanıtlanabilir.
E) Estetik değerlere ilişkin yargılar kişiseldir.
8. Hobbes’un insanın doğuştan kötü olduğu düşünce- 10. Felsefe ve edebiyat arasındaki çizgiyi çeken en
sine karşı çıkan Rousseau insan doğasının iyi oldu- önemli fark, belki de onların türediği kaynağa iliş-
ğunu ve Locke gibi, insanın doğuştan özgür ve barış kindir. Felsefe aklın, edebiyat duygu ve hayalin
yanlısı olduğunu ileri sürmüştür. Rousseau’ya göre 1 0 . SINIF FELSEFE DEFTERİM bilgisidir. Edebî metin yaşantıları, felsefi metin dü-
insan doğa durumundan başlayıp toplumun kurulu- şünceleri anlatır. Edebî metin duygusal yapılıdır;
şuna kadar tam bir eşitlik içerisinde yaşıyordu. Uy- duyguların, hislerin, sezgilerin peşinden gider. Fel-
garlaşmadan önce insan doğal yaşamda tek kaygısı sefi metin akılsal yapılıdır. Varlığı akılla açıklama-
gündelik yaşamını sürdürmek olduğu mutlu bir ha- ya çalışır. Felsefi düşünme eleştirel, sorgulayıcı bir
yatın içindeydi. Tarımın başlamasıyla birlikte orta- düşünme biçimidir. Bu yapı içinde adım adım yürür,
ya çıkan mülkiyet eşitliği ortadan kaldırıldı. Doğal adım adım kendi yapısını kurar. Edebiyat, çerçeve-
eşitliğin ortadan kalkması insanları sözleşme yoluyla sini insan aklının çerçevesinden alsa da öz niteliğini
bir araya gelmeye zorladı. Uygar yaşam, insan ege- daha çok duygulardan, hayal gücünden alır.
menliğini, mülkiyeti, hırsları, kötülükleri ve eşitsizli- Bu parçadan hareketle felsefi ve edebî denemenin
ği ortaya çıkartarak özgürlüğü ortadan kaldırdı. Eski temel farklılığı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
doğal yaşama dönüş olamayacağı için adaletli bir A) Edebî deneme duyguları, felsefi deneme aklı ön
toplumsal düzeni oluşturma gerekliliği ortaya çıktı. plana çıkartır.
Bunun için de bir toplumsal sözleşme yapma zorun- B) Felsefi düşünmeyi geliştirirken edebî denmenin
luluğu gerekti. böyle bir amacı yoktur.
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi C) Felsefi denemeler düşünceleri kanıtlama kaygı-
çıkarılamaz? sı taşır, edebî denemeler düşünceleri kanıtlama
A) Devletin olmadığı dönemde insan özgür bir var- kaygısı güdülmeden aktarılır.
lıktır. D) Felsefi deneme kişisel düşüncelerin aktarıldığı
B) Hobbes ile Locke benzer düşünceyi savunmuştur. edebî deneme toplumsal düşüncelerin aktarıldığı
C) Özel mülkiyetin ortaya çıkması ile birlikte eşitlik yazılardır.
durumu yok olmuştur. E) Felsefi deneme varlık, bilgi ve değer gibi alanlar-
D) Devlet yapay bir varlıktır. la ilişkili iken edebî deneme bu alanlarla ilişkili
E) Devlet insanlar arası bir uzlaşmanın sonucu or- değildir.
taya çıkmıştır.
314
