Page 175 - DEFTERİM FİZİK 10

3� Ünite: Dalgalar
Notlarım

11. ETKİNLİK

Aşağıda verilen görsel ve metinden yola çıkarak soruları cevaplayınız.

İki öğrenci, hem gergin bir yayda oluşturulan atmanın ilerleme hızının bağlı
olduğu değişkenleri araştırmak hem de eğlenmek amacıyla bir oyun oynarlar.
Öğrenciler, aynı anda şekildeki gibi birer atma oluştururlar. Oluşturdukları
atmayı en kısa sürede duvara ulaştıran oyunu kazanacaktır. Öğrenciler,
atmaların hızını artırmak için öncelikle çeşitli denemeler yaparlar. Her
defasında eşit büyüklükte kuvvet uygulasalar da ipin kalınlığının değişmesi
durumunda atmanın hızının da değiştiğini fark ederler. Bu nedenle yarışın
aynı ip üzerinde yapılmasına karar verirler. Aynı iple yapılan yarışı 1. öğrenci
kazanır.

1. öğrenci

2. öğrenci

a) Eşit büyüklükte kuvvetler uygulanarak yapılan denemelerde ipin kalınlığı
atmanın hızını nasıl etkiler? Açıklayınız.

b) Aynı ip kullanılmasına rağmen yarışı 1. öğrencinin kazanmasının sebebi
nedir? Açıklayınız.

Atmanın Farklı Ortamlardan Geçişi
Birbirine bağlanmış farklı ağırlıktaki (farklı kalınlıktaki) yayların birinden
diğerine gönderilen atmaların fiziksel özelliklerinde değişiklikler meydana gelir.

Hafif Yaydan Ağır Yaya Geçiş
Hafif (ince) bir yaydan ağır (kalın) bir yaya (Görsel 3.21.a) baş yukarı
gönderilen atma, birleşme noktasına geldiğinde bir kısmı kalın yaya geçerken
bir kısmı da yansır (Görsel 3.21.b). İletilen atma, gelen atma ile genlik yönleri
aynı olacak şekilde baş yukarı olarak yoluna devam ederken yansıyan atma ise
baş aşağı olacak şekilde yansır.
v
g
(a) (b) v i
A
g x
O y O A i
x A x
g y i
d d
ince yay kalın yay 1 2
v
y
Görsel 3.21
175