Page 182 - DEFTERİM FİZİK 10

3� Ünite: Dalgalar
Notlarım

Doğrusal ve Dairesel Su Dalgaları
Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğenindeki durgun suya düz bir
tahta çubuk yatay olarak sürekli batırılıp çıkarıldığında doğrusal su dalgaları
oluşur. Ardışık iki tepe veya ardışık iki çukur arasındaki uzaklık dalga boyunu
verdiğine göre (Görsel 3.34) ekran üzerinde oluşan ardışık iki aydınlık çizgi
veya ardışık iki karanlık çizgi arasındaki uzaklık da dalga boyunu verir
(Görsel 3.33). Doğrusal dalgalar birbirine paralel olarak ilerler. Dalga tepeleri
düz, dalga çukurları kesikli çizgilerle gösterilir (Görsel 3.35).

λ
T T
T Ç T Ç
λ
Ç Ç
λ λ
su
Görsel 3.34 Görsel 3.35

Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde noktasal
bir kaynağın oluşturduğu dalgalar, merkezinde dalga
kaynağı bulunan dairesel dalgalar şeklinde yayılır. Dairesel
dalgalara üstten ışık tutulduğunda leğenin altındaki
perdede doğrusal dalgalarda olduğu gibi dalga tepeleri
aydınlık, dalga çukurları karanlık halkalar şeklinde görülür.

Dairesel dalgaların ilerleme yönü, dalganın merkezinden
dışa doğru ve yarıçap doğrultusundadır. Dalgaların yayılma Görsel 3.36
doğrultusu merkezden dışa doğru ve her yöne çizilen
doğrularla gösterilir (Görsel 3.36).

3.3.2 DOĞRUSAL VE DAİRESEL SU DALGALARINDA YANSIMA

Yay dalgalarında olduğu gibi su dalgaları da engele çarptığında yansır. Fakat su
dalgalarında yansıma olayı engelin şekline göre farklılık gösterir.

Doğrusal Su Dalgalarının Doğrusal Engelden Yansıması

K L M
Doğrusal engele paralel gelen doğrusal
Engel su dalgaları engele çarptıktan sonra
yine engele paralel olarak yansır.

Gelen dalga

M L K
K dalgası engele önce geldiği için
Engel engelden ilk olarak K yansır. Engele
son çarpan M dalgası ise en son
yansır.

Yansıyan dalga

182